Μελέτη του ασυμβίβαστου στη μηλιά σε ελεγχόμενες συνθήκες στο εργαστήριο

Abstract

To ασυμβίβαστο είναι ένας από τους ειδικούς μηχανισμούς που θέτει σε εφαρμογή η φύση προκειμένου να εμπο- δισθεί η αυτογονιμοποίηση και να ευνοηθεί η παραγωγή ετε- ροζυγωτικών ατόμων. Τα φυτικά είδη στα οποία εμφανίζεται το ασυμβίβαστο ενώ παράγουν γόνιμους αρσενικούς και θηλυκούς γαμέτες δείχνουν αδυναμία να αναπαραχθούν μετά από αυτεπικονίαση. Ενα μεγάλο ποσοστό των καλλιεργούμενων ποικιλιών μηλιάς είναι οι αυτο-ασυμβίβαστες και επειδή στις περισσότερες ποικιλίες η καρπόδεση εξαρτάται από τη γονιμοποίηση και την ανάπτυξη των σπερμάτων, οι ποικιλίες επικονιαστές είναι απαραίτητες σε εμπορικούς οπωρώνες. Το ασυμβίβαστο στη μηλιά είναι κάτω από γαμετοφυτικό έλεγχο και φαίνεται να ελέγχεται γενετικά από ένα γονίδιο S με πολλά αλληλόμορφα ( S S ). Η μελέτη του ασυμβιβάστου εξάλλου επιτυγχάνεται : α) με test αγρού ή θερμοκηπίου λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό των καρπών που παράγονται από τεχνητά επικο- νιασθέντα άνθη. β) με μικροσκόπιο φθορισμού χρησιμοποιώντας την τεχνική Currier (1957) για την παρατήρηση της ανπατυξης των γυρεοσωλήνων στο στύλο κάτω από υπεριώδες φως. Το πειραματικό μέρος της παρούσης πτυχιακής διατριβής διεξήχθηκε εξ'ολοκλήρου στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων Δένδρων Νάουσας κατά τη διάρκεια των ετών 1993 και 1994. Χρησιμοποιήθηκαν δένδρα ηλικίας 12 ετών διαφόρων ποικιλιών από όπου συλλέχθηκαν τα απαραίτητα άνθη. Επιχειρήθηκε καταμέτρηση των αναπτυσσομένων γυρεοσωλήνων στους στύλους ειδικά μεταχειρισμένων ανθέων, εττι κον ι ασθέ ντων στο εργαστήριο και αποθηκευμένων σε τρεις διαφορετικές θερμοκρασίες, χωρίς επιτυχία ώστε να καταστεί δυνατή η διάκριση συμβιβαστών και ασυμβίβαστων επικονιάσεων που θα στηρίζονταν στο διαφορετικό αριθμό γυρεοσωλήνων που φθάνουν στη βάση του στύλου. Επίσης αποδείχθηκε ότι η γονιμότητα και η βλαστική ικανότητα της γύρης των πιο σημαντικών ποικιλιών μηλιάς που εμφανίζονται στην Ελλάδα επηρεάζονται αρνητικά από αποθήκευση 1 και 2 ετών σε χαμηλές θερμοκρασίες.