Μελέτη της επίδρασης τύπων λιπασμάτων στην αύξηση και την παραγωγικότητα του βαμβακιού στην Θεσσαλία, το 2011

Abstract

Το βαμβάκι είναι ένα από τα σημαντικότερα ετήσια εαρινά φυτά μεγάλης καλλιέργειας στην Ελλάδα, καθώς (μετά από τη στροφή από το σύστημα πολυκαλλιέργεια-κτηνοτροφία στο σύστημα ολιγοκαλλιέργεια ή μονοκαλλιέργεια) έγινε ένας ισχυρός μοχλός επαγγελματοποίησης του καλλιεργητή. Οι μεγάλες επιδοτήσεις που δόθηκαν για την παραγωγή του, οδήγησαν σε εντατικοποίησή της. Μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη του βαμβακιού όπως και κάθε καλλιέργειας είναι η λίπανση και κυρίως η αζωτούχος, η οποία συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη και την παραγωγή της καλλιέργειας. Ωστόσο, η αποσύνδεση της οικονομικής ενίσχυσης από την παραγωγή, καθιστά το ελληνικό βαμβάκι ευάλωτο στο διεθνή ανταγωνισμό, επιβάλλει την ορθολογικότερη διαχείριση των εισροών, μεταξύ δε αυτών και της λίπανσης , η οποία απορροφά ένα αρκετά υπολογίσιμο ποσοστό των παραγωγικών δαπανών. Δεν πρέπει βέβαια να παραγνωρίζεται ότι η βαμβακοκαλλιέργεια υπό συνθήκες εντατικής γεωργικής εκμετάλλευσης και μονοκαλλιέργειας με την υπερβολική χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων συμβάλλει στην υποβάθμιση ορισμένων βασικών παραμέτρων ποιότητας του εδάφους, όπως η δομή και η οργανική ουσία και αυξάνει την αλατότητα, λόγω υπεράρδευσης και χρήση κακής ποιότητας αρδευτικού ύδατος. Πιο συγκεκριμένα η υπερβολική χρήση χημικών λιπασμάτων ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την νιτρορύπανση των υπόγειων υδάτων εξαιτίας βαθιάς διήθησης ή επιφανειακής απορροής του αζώτου. Για να περιοριστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις από την υπερβολική χρήση λιπασμάτων ιδιαίτερα των αζωτούχων αναπτύχθηκαν νέες τεχνολογίες. Τα υψηλής ποιότητας και τα νέας τεχνολογίας λιπάσματα που χρησιμοποιούνται στη βαμβακοκαλλιέργεια αναβαθμίζουν ποιοτικά και ποσοτικά τις αποδόσεις και ευνοούν ταυτόχρονα την ορθολογικοποίηση των λιπάνσεων και το γενικότερο αίτημα της προστασίας του περιβάλλοντος. Δύο από αυτές τις τεχνολογίες συνδυάζονται στα λιπάσματα Duratec της Compo. Τα λιπάσματα Duratec είναι πλήρη κοκκώδη λιπάσματα και αποτελούν ιδανικό συνδυασμό δύο καταξιωμένων και πολύ πετυχημένων τεχνολογιών λιπασμάτων, των σταθεροποιημένων τεχνολογίας Novatec και των περικαλυμμένων τεχνολογίας Basacote Plus. Με σκοπό να διερευνηθεί η επίδραση των νέων αυτών λιπασμάτων στην αύξηση και ανάπτυξη των φυτών, το 2011 στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βελεστίνο, εγκαταστάθηκε πειραματικός αγρός όπου καλλιεργήθηκε βαμβάκι και εφαρμόστηκαν διάφοροι τύποι λιπασμάτων. Για την ακρίβεια πραγματοποιήθηκαν 8 μεταχειρίσεις λίπανσης, σε 4 επαναλήψεις η καθεμία μεταχείριση. Οι μεταχειρίσεις που πραγματοποιήθηκαν ήταν: 1) Μάρτυρας (μηδενική λίπανση), 2) Συμβατική λίπανση (15-15-15), 3) Duratec (14-7-14), 4) 80% Duratec (14-7-14), 5) 60% Duratec (14-7-14), 6) Duratec (21-5-9), 7) 70% Duratec (21-5-9), 8) Duratec (24-5-5), 9) 70% Duratec (24-5-5). Η ποικιλία που χρησιμοποιήθηκε για την βαμβακοκαλλιέργεια είναι η ST373 της Pioneer Hi-Bred, η οποία είναι μεσοπρώιμη ποικιλία με τεχνολογικά χαρακτηριστικά ίνας: α) απόδοση σε ίνα (%)37, β)ΐΓΐίθΓοη3ίΓβ 4, γ) μήκος ίνας (mm) 29 και δ) αντοχή ίνας 30,5 (gr/tex). Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της επίδρασης των νέων αυτών λιπασμάτων σε καλλιέργεια βαμβακιού που αφορούν την αύξηση και την ανάπτυξη των φυτών. Μέσω των μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν δεν υπήρξαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές ενδεχομένως λόγω της υπολειμματικότητας αζώτου που προϋπήρχε στον πειραματικό αγρό από την προηγούμενη καλλιέργεια. Υπήρξε όμως αριθμητική υπεροχή των μεταχειρίσεων του Duratec έναντι της συμβατικής λίπανσης. Επίσης φαίνεται ότι η μειωμένη λίπανση κατά 30% με Duratec με μια εφαρμογή οδηγεί σε ίδιες αποδόσεις με την συμβατική λίπανση και εφαρμογή δύο επιφανειακών λιπάνσεων. Για να υπάρχουν αξιόπιστα συμπεράσματα για την υπεροχή ή μη των λιπασμάτων Duratec, απαιτείται επανάληψη του πειραματισμού για μερικά έτη, ώστε να αποκλεισθεί η περίπτωση της δράσης υπολειμματικού αζώτου. Η πτυχιακή διατριβή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε από την Compo Hellas Α.Ε.