Ιδιωτικές επενδύσεις στην γεωργία : οικονομετρική ανάλυση

Abstract

Στην παρούσα εργασία προβαίνουμε σε μια οικονομετρική ανάλυση με αντικειμενικό σκοπό να καθορίσουμε τους βασικούς παράγοντες που ερμηνεύουν την επενδυτική συμπεριφορά των γεωργών στην ελληνική οικονομία. Για το σκοπό αυτό αναλωνόμαστε στην ανάλυση των βασικότερων από τις θεωρίες επενδύσεων που ερμηνεύουν τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις αναλαμβάνουν επενδυτικές πρωτοβουλίες. Μέσα από την ανάλυση αυτή συμπεραίνουμε ότι η απόφαση για επένδυση έγκειται στα πλαίσια μια δυναμικής διαδικασίας με την έννοια ότι μόνο σε ακραίες περιπτώσεις μια επένδυση πραγματοποιείται άμεσα σε μηδενικό χρόνο. Η επένδυση είναι μια δυναμική διαδικασία που υλοποιείται μέσα στο φάσμα του χρόνου, μέσα από ένα «μονοπάτι» χρονικών υστερήσεων το οποίο οδηγεί τελικά στην μορφοποίηση του επιθυμητού αποθέματος κεφαλαίου. Οι χρονικές αυτές υστερήσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα επενδυτικής επιλογής της επιχείρησης κάτω από τις επιταγές της ζήτησης, μπορεί να είναι αποτέλεσμα χρηματοδοτικών περιορισμών ή άλλων αντικειμενικών κωλυμάτων όπως παραγγελίες, παραγωγή και παράδοση των συντελεστών, χρόνος εγκατάστασης η/και αυτή η ίδια η σπανιότητα των συντελεστών. Για το λόγο αυτό προκειμένου μια επιχείρηση να δει αν θα αναλάβει ή όχι μια επένδυση επαφίεται στην εξέταση ορισμένων κριτηρίων όπως η καθαρή παρούσα αξία όλων των μελλοντικών ταμειακών ροών που αποφέρει η επένδυση η οποία ακολουθεί ένα δεδομένο χρονικό μονοπάτι υλοποίησης και αποδόσεων, ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης, η εσωτερική της ρευστότητα και τα προσδοκώμενα κέρδη. Συμπεραίνουμε ότι όταν η παρούσα άξια των μελλοντικών ροών από την επένδυση είναι μεγαλύτερη από το κόστος της επένδυσης ή όταν ο εσωτερικός συντελεστής απόδοσης είναι μεγαλύτερος από το επιτόκιο της αγοράς η επένδυση θα πραγματοποιηθεί. Έτσι προσδιορίζεται η καμπύλη της οριακής αποδοτικότητας της επένδυσης η οποία έχει κατερχόμενη κλίση και σύμφωνα με την οποία καθώς μειώνεται το επιτόκιο της αγοράς αυξάνεται η οριακή αποδοτικότητα της και συνεπώς και η επένδυση. Επιπρόσθετα, η τυπική αγροτοπαραγωγική μονάδα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εσωτερική ρευστότητα δηλαδή το σύνολο των άμεσα χρησιμοποιήσιμων ρευστών κεφαλαίων καθώς και από το κόστος της εξωτερικής χρηματοδότησης. Υψηλότερη ρευστότητα συνεπάγεται υψηλότερη τάση για ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών ενώ παράλληλα το κόστος χρηματοδότησης αυξάνεται καθώς αυξάνεται η ζήτηση για επενδυτικά σχέδια. Επιπλέον το ύψος των προσδοκώμενων κερδών επηρεάζει την επενδυτική συμπεριφορά. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι υψηλότερα προσδοκώμενα κέρδη, προερχόμενα από ευνοϊκές προσδοκίες για αύξηση της μελλοντικής ζήτησης θα σημάνουν και υψηλότερες επενδύσεις. Τέλος με βάση την αρχή του επιταχυντή, οι αναμενόμενες μεταβολές της παραγωγής επηρεάζουν το παρών ύψος επενδύσεων και με βάση την αρχή του επιταχυντή ένα κλάσμα μόνο της επιθυμητής επένδυσης πραγματοποιείται στο δρόμο για την προσαρμογή στο επιθυμητό επίπεδο κεφαλαίου. Το δε ύψος της παραγωγής επηρεάζει το ύψος των επενδύσεων σε διαφορετικό μέγεθος ανάλογα με το εάν η χρηματοδότηση της επένδυσης πραγματοποιείται με εσωτερικά ρευστά διαθέσιμα ή με εξωτερικό δανεισμό. Συγκεκριμένα συμπεραίνουμε ότι με εξωτερικό δανεισμό η επένδυση αυτή κάθε αυτή είναι σε μεγαλύτερο μέγεθος σε απόλυτα νούμερα αλλά η μεταβολή στο επίπεδο της επένδυσης εξαιτίας της μεταβολής του επιτοκίου είναι μικρότερη από ότι με εσωτερικό δανεισμό. Ο αγρότης ως οικονομικό-επενδυτικό ων διέπεται από επιχειρηματικότητα εφόσον έχει τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής. Με αλλά λόγια ο αγρότης εντοπίζει επενδυτικές ευκαιρίες παίρνει αποφάσεις, αναλαμβάνει κίνδυνο και είναι τελικός αποδεκτής του κόστους ή/και του οφέλους της επιχειρηματικής του δραστηριότητας .Κάτω από το πρίσμα αυτό, χρησιμοποιώντας την μέθοδο του κλασικού γραμμικού υποδείγματος για δεδομένα χρονολογικών σειρών από το 1968 εώς το 1988 εξατομικεύουμε την επενδυτική συμπεριφορά των γεωργών στο υπόδειγμα: it = 23,3 + 0,111 Yt-i - 16893Rt, δηλαδή οι κυριότερες μεταβλητές που ερμηνεύουν καλύτερα την επενδυτική συμπεριφορά των ελλήνων γεωργών είναι η παραγωγή της προηγούμενης περιόδου και το επιτόκιο. Με βάση τις ελαστικότητες βλέπουμε ότι όταν το προϊόν μεταβάλλεται κατά μια μονάδα η επένδυση αντιδρά κατά 1,23 προς την ίδια κατεύθυνση ενώ όταν το επιτόκιο μεταβάλλεται κατά μια μονάδα η αγροτική επένδυση μεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση κατά 0,22. Ενδεικτικά βλέπουμε ότι όταν το προϊόν αυξάνεται ανά έτος για την πενταετία από το 1988 έως το 1992 με ρυθμό 4% , η επένδυση αυξάνεται κατά 20% περίπου ενώ το 50% της μεταβολής της επένδυσης ένεκα μιας μεταβολής του προϊόντος της προηγούμενης περιόδου πραγματοποιείται σε λίγο παραπάνω από μισό χρόνο. Στα πλαίσια της δημόσιας και ατομικής πολιτικής, από την πλευρά της η πολιτεία πρέπει να προσδιορίσει ευνοϊκά κίνητρα για την ανάληψη ιδιωτικών επενδύσεων και να ακολουθήσει πολιτικές ανάπτυξης της υπαίθρου αλλά και συμβουλευτικών υπηρεσιών για τους γεωργούς. Οι αγρότες από την πλευρά τους στα πλαίσια του εντεινόμενου ανταγωνισμού επιβάλλεται να υιοθετήσουν την νέα τεχνολογία, την διάχυση και διάδοση της οποίας θα πρέπει να ενθαρρύνει η κυβέρνηση, να υιοθετήσουν πρακτικές μάρκετινγκ και διαφοροποίησης του προϊόντος και τέλος, να προσαρμοστούν προς την κατεύθυνση της παραγωγής ποιοτικών προϊόντων με τεχνικές φιλικές προς το περιβάλλον παρά προς την κατεύθυνση της ποσότητας.