Διερεύνηση συμπεριφοράς πεζών και οδηγών οχημάτων σε ισόπεδους σηματοδοτούμενους κόμβους

Abstract

Η οδική ασφάλεια αποτελεί για το σύγχρονο τεχνολογικό πολιτισμό ένα μεγάλο ζήτημα. Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα Ένα μεγάλο ποσοστό από τα θύματα αυτά, της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας, είναι πεζοί. Η παρούσα εργασία εξετάζει τη συμπεριφορά των πεζών και των οδηγών οχημάτων κατά τη διάσχιση μιας διάβασης, όταν οι πεζοί έχουν αναλάμπον πράσινο και ταυτόχρονα τα οχήματα αναλάμπον πράσινο ή πορτοκαλί σε δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη κίνηση. Βάσει του ελληνικού Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) ο πεζός έχει προτεραιότητα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Παρόλα αυτά, οι οδηγοί δεν παραχωρούν προτεραιότητα στους πεζούς, με αποτέλεσμα να αυξάνει η επικινδυνότητα διάσχισης της οδού και η «απαξίωση» της σηματοδότησης από τους τελευταίους, καθώς αναγκάζονται να διασχίσουν την οδό ακόμα και με ερυθρό σηματοδότη. Η έρευνα έγινε στην πόλη του Βόλου, το Δεκέμβριο του 2008. Παρατηρήθηκαν με χρήση κάμερας περίπου 2.000 πεζοί σε δύο διαβάσεις στο κέντρο της πόλης με υψηλό φόρτο πεζών και οχημάτων. Οι παρατηρήσεις έγιναν τυπική καθημερινή ημέρα, το χρονικό διάστημα μεταξύ 11:00 - 13:00 και 18:00 - 20:00. Κατά την επεξεργασία των μετρήσεων διαχωρίστηκαν οι πεζοί ανάλογα με το φύλο, την ηλικία και αν κατά τη διάσχιση της οδού ήταν μόνοι ή σε ομάδες. Επίσης μελετήθηκε η συμπεριφορά τους στον τρόπο διάσχισης της οδού, δηλαδή αν περιμένουν στο πεζοδρόμιο ή στην οδό, αν διασχίζουν την οδό με πράσινο ή με ερυθρό σηματοδότη, ο χρόνος αναμονής τους καθώς επίσης και ο χρόνος που χρειαζόντουσαν για τη διάσχιση της οδού. Επίσης, μελετήθηκαν οι περιπτώσεις των πεζών που κατά τη διάρκεια της διάσχισης της διάβασης της οδού, αυτοί σταμάτησαν ώστε να τους παραχωρηθεί προτεραιότητα από τους οδηγούς των οχημάτων. Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι, οι οδηγοί σε συντριπτικό ποσοστό, περί το 90%, δεν παραχωρούν προτεραιότητα στους πεζούς. Αυτό δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα οδικής ασφάλειας για τους πεζούς ως ευάλωτους χρήστες της οδού και καταδεικνύει τη μη συμμόρφωση των οδηγών στους κανόνες του ΚΟΚ και κατ επέκταση την έλλειψη οδηγικής παιδείας των οδηγών. Συγκρίνοντας τους δύο κόμβος που μελετήθηκαν προκύπτει ότι στον κόμβο Ιάσονος - Κ. Καρτάλη το ποσοστό των πεζών που διέσχιζε τη διάβαση με κόκκινη φάση σηματοδότησης ήταν πολύ μεγαλύτερο από το ποσοστό των πεζών που διέσχιζε με κόκκινη φάση τη διάβαση στον κόμβο Δημητριάδος - Κ. Καρτάλη.. Επίσης, όσον αφορά στη συσχέτιση του φύλου των πεζών με τον τρόπο διάσχισης της οδού (διάσχιση με πράσινο ή κόκκινο σηματοδότη) προκύπτει ότι οι άντρες, έστω και σε μικρό βαθμό, είναι πιο επιρρεπείς στο να διασχίσουν τη διάβαση με κόκκινο από ότι οι γυναίκες, οι οποίες σε μεγαλύτερο ποσοστό διασχίζουν τη διάβαση με πράσινο. Από την έρευνα προέκυψε ότι οι οδηγοί των οχημάτων παραχωρούν πιο εύκολα προτεραιότητα σε ομάδες ατόμων πάρα σε άτομα που διασχίζουν τη διάβαση μόνα τους. Όσον αφορά στη σχέση της ηλικίας των πεζών με την «παραβατικότητα» κατά τη διέλευση τους από τη διάβαση δεν φαίνεται αυτή να παίζει ρόλο καθώς τα ποσοστά των πεζών που διασχίζουν τη διάβαση με κόκκινο είναι περίπου ίδια για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Επίσης, για τη σχέση της ηλικίας πεζών με παραχώρηση ή όχι προτεραιότητας από τους οδηγούς δε μπόρεσαν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα καθώς ο αριθμός των πεζών στους οποίους παραχωρήθηκε προτεραιότητα, κατά την ταυτόχρονη πράσινη φάση σηματοδότησης οχημάτων και πεζών, ήταν πολύ μικρός.