Κλωνοποίηση γονιδιακών τόπων του νικοτινικού υποδοχέα της ακετυλοχολίνης του δάκου της ελιάς (bactrocera oleae), που σχετίζεται με την ανθεκτικότητα στο νατουραλίτη - εντομοκτόνο spinosad

Abstract

Το έντομο Bactrocera oleae, ο κοινός δάκος της ελιάς, θεωρείται ως ένα από τα πλέον βλαβερά έντομα στη γεωργία, δεδομένου ότι προκαλεί τεράστιες καταστροφές στην ελαιοπαραγωγή. Ο έλεγχος του δάκου γίνεται ως επί το πλείστον με χρήση χημικών εντομοκτόνων, ιδιαίτερα οργανοφωσφορικών και, πρόσφατα, πυρεθρινών. Η χρήση χημικών εντομοκτόνων εμπεριέχει πολλούς κινδύνους. Μεταξύ αυτών είναι οικολογικές διαταραχές, η δημιουργία και εξάπλωση της ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα, οι επιβλαβείς τοξικολογικές επιδράσεις, καθώς και βλαβερές συνέπειες στην υγεία του ανθρώπου, είτε αυτός είναι καλλιεργητής είτε καταναλωτής. Ένα νέο εντομοκτόνο της οικογένειας των νατουραλυτών, το spinosad, είναι ιδιαίτερα τοξικό στα έντομα-στόχους ενώ παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλή τοξικότητα προς τα ωφέλιμα έντομα, τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Η τελευταία αυτή ιδιότητα έχει καταστήσει τη χρήση του επιτρεπτή στη βιολογική καλλιέργεια της ελιάς. Η παρατεταμένη χρήση οποιουδήποτε εντομοκτόνου θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Παρά το γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν έχει αναφερθεί ανάπτυξη ανθεκτικότητας του δάκου στο spinosad, γίνεται προσπάθεια κατανόησης ενός πιθανού μοριακού μηχανισμού ανθεκτικότητας στο spinosad στο εργαστήριο, ώστε να μπορέσουμε να προβλέψουμε την εξέλιξη της ανθεκτικότητας στη φύση. Για το λόγο αυτό στην παρούσα πτυχιακή έγινε προσπάθεια κλωνοποίησης του γονιδιακού τόπου της Βο-α6 υπομονάδας του νικοτινικού υποδοχέα της ακετυλοχολίνης στο βαθμό που ο αντίστοιχος γενετικός τόπος της Drosophila melanogaster εμπλέκεται στην ανάπτυξη της ανθεκτικότητας στο spinosad του εντόμου αυτού. Η γνώση της αλληλουχίας του γονιδίου αυτού θα επιτρέψει την σύγκριση ανάμεσα σε ανθεκτικά και ευαίσθητα άτομα, με στόχο την αποκάλυψη μεταλλάξεων που συσχετίζονται με την ανθεκτικότητα. Τέτοιες μεταλλάξεις αφενός θα υποδείξουν σημεία σύνδεσης του spinosad στον υποδοχέα της ακετυλοχολίνης, αφετέρου θα αποτελέσουν και τη βάση της δημιουργίας ενός μοριακού τεστ ανίχνευσης των μεταλλάξεων αυτών σε φυσικούς πληθυσμούς του δάκου. Έτσι, θα μπορούσε να προβλεφθεί έγκαιρα η ανάπτυξη ανθεκτικότητας στο spinosad στους φυσικούς πληθυσμούς, πράγμα που θα βοηθούσε στην ορθολογικότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καταστροφών της ελαιοκαλλιέργειας από το δάκο αλλά και του προβλήματος της ανάπτυξης ανθεκτικότητας στο εντομοκτόνο αυτό.