Επίδραση φυτικών πολυφαινολών και εκχυλισμάτων της ελληνικής ποικιλίας αμπέλου Μανδηλαριά Σαντορίνης στην επαγόμενη από τη μιτομυκίνη C μεταλλαξιγένεση σε ανθρώπινα λεμφοκύτταρα

Abstract

Οι πολυφαινόλες είναι συστατικά της ανθρώπινης δίαιτας, καθώς βρίσκονται σε αφθονία σε φρούτα και λαχανικά, αλλά και σε προϊόντα επεξεργασίας τους (π.χ. κρασί). Οι ευεργετικές δράσεις των πολυφαινολών στην ανθρώπινη υγεία ανακαλύφθηκαν με επιδημιολογικές μελέτες που έδειξαν αρνητική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης κόκκινου κρασιού και της ανάπτυξης στεφανιαίας καρδιακής νόσου. Έκτοτε, έχει πραγματοποιηθεί μια πληθώρα ερευνών in vitro και in vivo, οι οποίες δείχνουν ότι οι πολυφαινόλες εκτός από καρδιοπροστατευτική δράση έχουν επίσης αντιοξειδωτικές, αντιμεταλλαξιγόνες και γενικότερα χημειοπροστατευτικές ιδιότητες. Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια προσπάθεια ανίχνευσης πιθανών νέων μηχανισμών χημειοπροστατευτικής δράσης των πολυφαινολών και εκχυλισμάτων σταφυλιών. Αυτό επιτεύχθηκε με τη μελέτη της επίδρασης των πολυφαινολών και εκχυλισμάτων σταφυλιών στον αριθμό των χρωματιδιακών ανταλλαγών (δείκτης μεταλλαξιγένεσης) που επάγει η μιτομυκίνη C, ένας οξειδωτικός παράγοντας, σε ανθρώπινα λεμφοκύτταρα in vitro. Οι ουσίες που εξετάστηκαν ήταν το γαλλικό οξύ, το πρωτοκατεχοϊκό οξύ, η κερκετίνη και η ρουτίνη, καθώς και το υδατικό και το μεθανολικό εκχύλισμα σταφυλιών Μανδηλαριάς Σαντορίνης. Η κερκετίνη ήταν η μόνη πολυφαινόλη που μείωνε τον αριθμό των χρωματιδιακών ανταλλαγών που προκαλούσε η μιτομυκίνη C. Το γαλλικό οξύ, η ρουτίνη και τα δύο εκχυλίσματα σταφυλιών Μανδηλαριάς Σαντορίνης ενίσχυαν τη δράση της μιτομυκίνης, αφού αύξαναν τις χρωματιδιακές ανταλλαγές, ενώ το πρωτοκατεχοϊκό οξύ δεν είχε καμία επίδραση σ αυτές. Η προοξειδωτική δράση του γαλλικού οξέος, της ρουτίνης και των δύο εκχυλισμάτων σταφυλιών Μανδηλαριάς ίσως να αποτελεί έναν μηχανισμό χημειοπροστασίας μέσω επαγωγής της απόπτωσης, εν αντιθέσει με τον άμεσο αντιοξειδωτικό μηχανισμό δράσης της κερκετίνης που πιθανότατα περιλαμβάνει τη δέσμευση ιόντων μετάλλων και το σχηματισμό χηλικών συμπλοκών με αυτά, εμποδίζοντας την παραγωγή ελευθέρων ριζών. Οι πολυφαινόλες με προοξειδωτική δράση μπορούν επιπλέον να βρουν εφαρμογή και στη χημειοθεραπεία του καρκίνου, καθιστώντας πιο αποτελεσματική τη δράση της μιτομυκίνης C.