Άσκηση και αγωγή υγείας στο σχολείο

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η σχεδίαση, η εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός προγράμματος πρόληψης του καπνίσματος και προαγωγής της άσκησης για μαθητές γυμνασίου, που θα μπορεί να εφαρμόζεται στη διάρκεια του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής (ΦΑ). Αρχικά διερευνήθηκαν οι απόψεις των εκπαιδευτικών ΦΑ σχετικά με τη συνήθεια του καπνίσματος στους μαθητές-τριες. Διαπιστώθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί θεωρούν σοβαρό πρόβλημα το κάπνισμα, το μάθημά τους κατάλληλο για ευαισθητοποίηση σε θέματα αγωγής υγείας και ότι θα μπορούσαν οι ίδιοι να υλοποιούν τέτοιου είδους προγράμματα. Στη συνέχεια μελετήθηκε η επίδραση της αυτοαποτελεσματικότητας των μαθητών για αποχή από το κάπνισμα. Σχετικό ερωτηματολόγιο, που προσαρμόστηκε στην ελληνική γλώσσα, συμπληρώθηκε από 536 μαθητές -τριες λυκείου και έδειξε ότι οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην υιοθέτηση της ανθυγιεινής αυτής συμπεριφοράς είναι: η συνήθεια, οι φίλοι και τα αρνητικά συναισθήματα. Μετά σχεδιάστηκε, εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε το νέο πρόγραμμα πρόληψης του καπνίσματος. Έμφαση στην έκδοση αυτού του προγράμματος δόθηκε στην αυτοαποτελεσματικότητα των μαθητών και σε κινητικά παιγνίδια ευαισθητοποίησης με μηνύματα κατά του καπνίσματος και υπέρ της άσκησης. Συμμετείχαν συνολικά 205 μαθητές-τριες της Β’ γυμνασίου οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η 1η πειραματική εφάρμοζε το νέο πρόγραμμα πρόληψης στη διάρκεια του μαθήματος της ΦΑ, η 2η πειραματική εφάρμοζε το υπάρχον πρόγραμμα «Δεν καπνίζω, γυμνάζομαι» του Εργαστηρίου Ψυχολογίας της Άσκησης και Ποιότητας Ζωής μέσα στην αίθουσα του σχολείου ως μάθημα Αγωγής Υγείας και η ομάδα ελέγχου παρακολουθούσε το τυπικό μάθημα της ΦΑ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες στην 1η και τη 2η πειραματική ομάδα βελτίωσαν τις γνώσεις τους σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος και ισχυροποίησαν τη στάση τους εναντίον του καπνίσματος. Οι μαθητές -τριες που συμμετείχαν στην 1η πειραματική και στην ομάδα ελέγχου αύξησαν τη συμμετοχή τους στη φυσική δραστηριότητα. Οι μαθητές- τριες που συμμετείχαν στην 1η πειραματική ομάδα θεώρησαν το πρόγραμμα ευχάριστο και διασκεδαστικό και διατήρησαν τις γνώσεις τους, τη στάση τους και τη συμπεριφορά κατά του καπνίσματος και έξι μήνες μετά το τέλος της παρέμβασης. Επίσης επιβεβαιώθηκε η προτίμηση των μαθητών-τριών για το πρόγραμμα με τα παιχνίδια ευαισθητοποίησης. Συνολικά η παρούσα μελέτη υποστηρίζει ότι το προτεινόμενο πρόγραμμα πρόληψης είναι ένα εύχρηστο και αποτελεσματικό εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών ΦΑ.