Η επίδραση ενός περιεγχειρητικού προγράμματος θεραπευτικής άσκησης στην ποιότητα ζωής των ασθενών πριν και μετά από ολική αρθροπλαστική γόνατος για οστεοαρθρίτιδα : κλινική και πειραματική μελέτη

Abstract

Η ενδυνάμωση θεωρείται πρωταρχικός στόχος στα προγράμματα αποκατάστασης των ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να διερευνήσει την επίδραση ενός προεγχειρητικού και ενός μετεγχειρητικού προγράμματος ενδυνάμωσης στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής των ασθενών πριν και μετά από επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής γόνατος για ιδιοπαθή οστεοαρθρίτιδα. Μέθοδος: 72 διαδοχικοί ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος τελικού σταδίου και III-IV βαθμού κατά Kellgren κατανεμήθηκαν τυχαία σε ομάδες ελέγχου (ΟΕ), προεγχειρητικής (ΟΠΑ) και μετεγχειρητικής θεραπευτικής άσκησης (ΟΜΑ). Η έρευνα ολοκληρώθηκε από 53 ασθενείς, 11 άνδρες και 42 γυναίκες, με μέσο όρο ηλικίας 70.25±4.95 έτη και δείκτη σωματικής μάζας 34.9±4.61 Kgr/m . Η ΟΕ ακολούθησε τις τυπικές διαδικασίες. Η ΟΠΑ ολοκλήρωσε μια σειρά ασκήσεων ενδυνάμωσης κορμού και άνω άκρων με χρήση ελαστικών αντιστάσεων διάρκειας 3 εβδομάδων πριν την επέμβαση, ενώ η ΟΜΑ αποπεράτωσε παρόμοιο πρόγραμμα ενδυνάμωσης κάτω άκρων διάρκειας 8 εβδομάδων μετά την επέμβαση και το εξιτήριο. Εκτιμήθηκαν οι δείκτες Short Form-36 (SF-36), Western Ontario and McMaster Universities Osteoarthritis Index (WOMAC), ενεργητικό εύρος κίνησης, μυϊκή ισχύς κατά MRC και λειτουργική ικανότητα κατά ILAS. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν πριν και μετά την προεγχειρητική άσκηση, την 4η και 14η μετεγχειρητική ημέρα (εξιτήριο), την 6η, 10η και 14η μετεγχειρητική εβδομάδα. Εφαρμόστηκαν οι αναλύσεις ANOVA, Sidak, χ2 και η2 όλες με α=.05. Αποτελέσματα: Τα δημογραφικά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά παρουσίασαν ομοιογένεια (ρ>.05) μεταξύ των ομάδων. Η ΟΠΑ δεν εμφάνισε προεγχειρητικά πρόοδο (ρ>.05) στις 8 διαστάσεις του SF-36 αλλά ανάπτυξη της λειτουργικής ετοιμότητας μετεγχειρητικά. Η ΟΜΑ παρουσίασε κατά μέσο όρο μεγαλύτερη βελτίωση στο ενεργητικό εύρος κίνησης και στη λειτουργική ικανότητα μετά το εξιτήριο και το μετεγχειρητικό πρόγραμμα άσκησης. Ταυτόχρονα αναβάθμισε σημαντικά (ρ<.05) τη μυϊκή ισχύ και το WOMAC. Συμπεράσματα: Ένα προεγχειρητικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης κορμού και άνω άκρων σε ασθενείς με ιδιοπαθή οστεοαρθρίτιδα γόνατος τελικού σταδίου διάρκειας 3 εβδομάδων είναι εφικτό, αναπτύσσει την ενδονοσοκομειακή λειτουργική ετοιμότητα και μειώνει το χρόνο νοσηλείας. Ένα μετεγχειρητικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης κάτω άκρων διάρκειας 8 εβδομάδων είναι αποτελεσματικό και αναβαθμίζει ενεργητικό εύρος κίνησης, λειτουργική ικανότητα, μυϊκή ισχύ και ποιότητα ζωής μετά από ολική αρθροπλαστική γόνατος για οστεοαρθρίτιδα. Άγνωστη παραμένει η επίδραση της καρδιοαναπνευστικής άσκησης στην περιεγχειρητική αποκατάσταση.