Εργοστάσιο ποτοποιΐας Αφοί Μπαρμπαρέσου : αποκατάσταση και αλλαγή χρήσης.

Abstract

Κτίριο μελέτης της διπλωματικής εργασίας είναι οι αποθήκες Χαράκογλου, στην οδό Πειραιώς - Αθηνών 73. Η μελέτη περιλαμβάνει αποτύπωση και ιστορική τεκμηρίωση του κτιρίου, παθολογία, οικοδομικές φάσεις και πρόταση αποκατάστασης και επανάχρησης. Η ιστορία της Πειραιώς συνδέεται με την ιστορία των Αθηνών από την αρχαιότητα. Από τα τέλη του 19ου αιώνα αρχίζει η εκβιομηχάνιση της οδού. Σήμερα το ΥΠΕΧΩΔΕ, αναγνωρίζοντας τη σημασία της προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς, κήρυξε πολλά εργοστάσια της οδού ως διατηρητέα, ανάμεσά τους και τις αποθήκες Χαράκογλου. Το κτίριο κτίσθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και ανήκε στην επιχείρηση ποτοποιίας Αφοί Μπαρμπαρέσου. Το 1935 αγοράσθηκε από τον Ευγένιο Αγαπίου Ευγενίδη και παραμένει στην ιδιοκτησία του Ευγενίδειου Ιδρύματος μέχρι σήμερα. Το 1965 κατεδαφίσθηκε το πίσω τμήμα του συγκροτήματος και το 1972 νοικιάσθηκε μέρος του σωζόμενου κτιρίου στον Νικόλαο Χαράκογλου, ως αποθήκες. Η αρχιτεκτονική του εργστασίου υπακούει στη γενικότερη μορφολογία των βιομηχανικών κτιρίων της περιόδου στην οποία ανήκει. Στοιχεία της είναι η λειτουργικότητα του εσωτερικού χώρου, η ευέλικτη κάτοψη και η δυνατότητα προσαρμογής της στα δεδομένα της παραγωγής, η λιτότητα και υπακοή σε ορθογώνιο κάνναβο και η ρυθμική διάταξη των υποστυλωμάτων και των ανοιγμάτων. Γύρω από μία κεντρική αυλή παρατάσσονταν ισόγεια και διώροφα κτίσματα, στην περίμετρο του οικοπέδου, με απόλυτη συμμετρία που ενισχυόταν και από τη θέση της υψικαμίνου. Η τοιχοποιία είναι από πέτρα, ενώ οι καταστροφές και οι απαιτήσεις των νέων χρήσεων, οδήγησαν σε πρόχειρες συμπληρώσεις και ανακατασκευές. Οι επεμβάσεις αυτές αλλοίωσαν τον αρχικό χαρακτήρα του κτιρίου. Τα προβλήματα που εντοπίζονται στο υφιστάμενο κτίσμα οφείλονται σε καταστροφές από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σε ανθρώπινες επεμβάσεις και σε φυσικά αίτια. Εμφανίζονται έντονα προβλήματα υγρασίας, ενώ η τοιχοποιία επιβαρύνεται από νεότερες συμπληρώσεις, διανοίξεις και κατασκευές. Παράλληλα, καταστράφηκε η στέγη και ο όροφος του κεντρικού τμήματος. Η πρόταση αποκατάστασης και επανάχρησης στηρίζεται στην επαναφορά του υφισταμένου κτιρίου στην αρχική μορφή, στο βαθμό που τη γνωρίζουμε και στη δημιουργία νέας κατασκευής στο πίσω τμήμα του οικοπέδου, η οποία θα σέβεται το υφιστάμενο κτίσμα και θα συνυπάρχει αρμονικά με αυτό. Η νέα μορφή προκύπτει από αρχές που διέπουν την αρχική κατασκευή και από χαράξεις και άξονες συμμετρίας στο οικόπεδο, τόσο σε επίπεδο κάτοψης, όσο και σε επίπεδο όψης. Στο παλιό κέλυφος προτείνεται η λειτουργία μουσείου για το κονιάκ, ενώ οι νέες κατασκευές φιλοξενούν χώρους αναψυχής, καφεθέατρο, μουσική σκηνή και εστιατόριο, καθώς και χώρους εναλλακτικής ιατρικής και εμπορίου, κάβα, ζαχαροπλαστείο και βιβλιοπωλείο. Όλες αυτές οι χρήσεις συνδέονται με τις ιδιότητες του ποτού, όπως η γεύση, η γιορτή και η θεραπεία.