Εμφάνιση απλής εγγραφής

dc.contributor.advisorΑνδρέου, Γεωργίαel
dc.creatorΓαλαντόμος, Ιωάννηςel
dc.date.accessioned2015-05-14T07:35:09Z
dc.date.available2015-05-14T07:35:09Z
dc.date.issued2008
dc.identifier.other6870
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11615/4551en
dc.identifier.urihttp://dx.doi.org/10.26253/heal.uth.2811
dc.description.abstractΑντικείμενο της παρούσας διδακτορικής διατριβής, η οποία αποτελείται από έξι κεφάλαια κατανεμημένα σε δύο μέρη, αποτελεί η διδακτική προσέγγιση του λεξιλογίου της νέας ελληνικής ως ξένης γλώσσας με ιδιαίτερη έμφαση στη διδασκαλία των μεταφορών και των ιδιωτισμών. Το θεωρητικό πλαίσιο που υιοθετείται βασίζεται στις θεωρητικές παραμέτρους και τις τεχνικές της γνωστικής γλωσσολογίας. Η διδασκαλία ξένων γλωσσών αποτελούσε διαχρονικό αίτημα των διαφόρων εκπαιδευτικών συστημάτων με απόρροια να διατυπωθούν ποικίλες διδακτικές μεθοδολογίες. Ως επικρατέστερη προβάλλεται η Επικοινωνιακή προσέγγιση, η οποία αποτελεί μια απόπειρα συνδυασμού της γνώσης τόσο της δομής μιας ξένης γλώσσας όσο και των κατάλληλων περιβαλλόντων χρήσης αυτής της γνώσης. Αναπόσπαστο τμήμα της εκμάθησης μιας γλώσσας ως ξένης συνιστά το λεξιλόγιο. Τόσο το ίδιο το λεξιλόγιο όσο και η κατάκτησή του συνιστούν σύνθετα φαινόμενα. Όσον αφορά στη δομή του νοητικού λεξικού ενός διδασκόμενου, είναι κοινά αποδεκτό ότι οι διδασκόμενοι διαθέτουν δύο γλωσσικά συστήματα για την έκφραση των σκέψεών τους (μητρική και ξένη γλώσσα) με κυμαινόμενη αυτονομία και τα οποία συνδέονται στενά μεταξύ τους. Για μεγάλε» χρονικό διάστημα, το λεξιλόγιο ετίθετο στο περιθώριο. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο διαπιστώνεται ένα αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον για τις μεθόδους διδασκαλίας του λεξιλογίου. Δύο πολύ σημαντικά συστατικά του λεξιλογίου, τα οποία συνεισφέρουν στην επικοινωνιακή αυτονομία των διδασκόμενων, είναι οι μεταφορές και οι ιδιωτισμοί. Η μεταφορά εκλαμβανόταν ως ένα περιθωριακό μέσο γλωσσικής σήμανσης το οποίο χρησιμοποιείτο κυρίως για εκφραστικούς ή αισθητικούς λόγους. Σε αντιδιαστολή προς αυτές τις ευρέως διαδεδομένες πεποιθήσεις, η γνωστική προσέγγιση υποστηρίζει ότι το ανθρώπινο αντιληπτικό σύστημα είναι μεταφορικής φύσης. Σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρείται μια μεταστροφή στη μελέτη των παραδοσιακών διακρίσεων της μεταφοράς και της κυριολεξίας και της μεταφοράς-μετωνυμίας. Το φαινόμενο της ιδιωτισμικότητας αντανακλά αφενός τους περιορισμούς που υφίστανται στη γλώσσα και αφετέρου την ύπαρξη και διαθεσιμότητα ημι- προκατασκευασμένων δομών, των οποίων ο μετασχηματισμός μεταβάλλει τη συνολική σημασία και λειτουργία. Το εγχείρημα περιγραφής των ιδιωτισμών έφερε στο προσκήνιο πέντε μοντέλα (ση μασιό λογικό, συντακτικό, λεξικαλιστικό, λειτουργικό και λεξικογραφικό) με διαφορετική αφετηρία, συλλογιστική και ορολογία το καθένα. Ο ορισμός που υιοθετούμε στην παρούσα μελέτη είναι ότι οι ιδιωτισμοί συνιστούν πολυλεξικούς συνδυασμούς εκ των οποίων το ένα συστατικό είναι απαραιτήτως ρήμα. Η μελέτη των ιδιωτισμών της ελληνικής οφείλει να αντλήσει στοιχεία και από τις πέντε προαναφερθείσες τυπολογίες, ώστε να είναι ερμηνευτικά επαρκής. Στο πλαίσιο της γνωστικής προσέγγισης, οι ιδιωτισμοί είναι προϊόντα του ανθρώπινου εννοιολογικού συστήματος και όχι αυθαίρετες κατασκευές. Η εφαρμογή της γνωστικής μεθόδου στη διδασκαλία των μεταφορών και των ιδιωτισμών μιας γλώσσας ως ξένης έχει αποδειχτεί ότι συμβάλλει στην εκμάθηση και στη διατήρησή τους για υπολογίσιμο χρονικό διάστημα. Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν υπάρχουν ανάλογα ερευνητικά δεδομένα. Με στόχο την εξακρίβωση της αποτελεσματικότητας της γνωστικής μεθοδολογίας διεξαγάγαμε εκτενές πείραμα. Το δείγμα μας αποτέλεσαν ογδόντα (80) ενήλικοι διδασκόμενοι τη νέα ελληνική ως ξένη γλώσσα μεσαίου επιπέδου ελληνομάθειας. Οι διδακτικές μέθοδοι που συγκρίθηκαν ήταν η οργάνωση του λεξιλογίου αφενός σε θεματικούς κύκλους και αφετέρου σε εννοιολογικές μεταφορές ή/και μετωνυμίες. Τα εργαλεία, η διαδικασία συλλογής του ερευνητικού υλικού και γενικότερα η συλλογιστική σύμφωνα με την οποία δομήθηκε η εν λόγω έρευνα αποτελεί προσαρμογή της μεθοδολογίας που συνιστάται στη γνωστική βιβλιογραφία. Για την επεξεργασία των δεδομένων μας χρησιμοποιήσαμε το στατιστικό κριτήριο χ2 (ρ<0.05). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων μας έδειξε ότι υφίσταται στατιστικά σημαντική διαφορά (ρ<0.001) υπέρ της γνωστικής τεχνικής. Όπως προβλέφτηκε, η μεταφορική ή/και μετωνυμική κινητροδότηση (μια έννοια-κλειδί στη γνωστική γλωσσολογία) διαδραμάτισε ρόλο στην απόδοση των διδασκομένων μας. Το εύρημα αυτό έφερε στην επιφάνεια μια σειρά ζητημάτων, όπως η αντιμετώπιση των μεταφορών και των ιδιωτισμών στη διαδικασία εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας (όπου εισάγεται η έννοια της μεταφορικής ικανότητας) και ο ρόλος της μητρικής γλώσσας. Παρά τα θετικά αποτελέσματα η έρευνά μας έχει συγκεκριμένους περιορισμούς, όπως ο ελεγχόμενος χαρακτήρας της υιοθετηθείσας διαδικασίας, ο οποίος δεν επέτρεψε στους διδασκομένους να συμμετάσχουν με πιο ενεργό τρόπο, το δυνητικό μικρό ενδιαφέρον των μαθητών και η πρότερη εξοικείωση των διδασκόντων. Ως εκ τούτου, το γνωστικό μοντέλο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως συμπληρωματική τεχνική διδασκαλίας παρά ως το μοναδικό μέσο διδασκαλίας μεταφορών και ιδιωτισμών. Οι ποικίλες πτυχές της γνωστικής μεθοδολογίας έχουν εφαρμογή και στην εκπαίδευση, όπου προβάλλεται το εννοιολογικό πρόγραμμα σπουδών. Αυτού του είδους το εκπαιδευτικό υλικό, παράλληλα με την οργάνωση των μεταφορών και των ιδιωτισμών επί τη βάσει εννοιολογικών μεταφορών ή/και μετωνυμιών θα πρέπει να περιλαμβάνει και τις απαραίτητες γραμματικοσημασιολογικές πληροφορίες, ώστε οι διδασκόμενοι να εξοικειώνονται με τα ενδεδειγμένα περιβάλλοντα χρήσης των εκάστοτε μεταφορικών σημασιών των λέξεων και των ιδιωτισμών.el
dc.language.isoelen
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Internationalen
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/en
dc.subject.otherΜΕΤΑΦΟΡΑel
dc.subject.otherΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ -- ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑel
dc.titleΗ διδασκαλία των μεταφορών και των ιδιωτισμών της νέας ελληνικής ως ξένης/δεύτερης γλώσσαςel
dc.typedoctoralThesisen
heal.recordProviderΠανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησηςel
heal.academicPublisherΠανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών. Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής.el
heal.academicPublisherIDuthen
heal.fullTextAvailabilitytrueen
dc.rights.accessRightsfreeen
dc.contributor.committeeMemberΜήτσης, Ναπολέωνel
dc.contributor.committeeMemberΑνδρουλάκης, Γεώργιοςel


Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Thumbnail

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

Εμφάνιση απλής εγγραφής

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International
Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International