Ανάπλαση τμήματος του παραλιακού μετώπου στο Φάληρο

Abstract

Το Φάληρο από τα αρχαία χρόνια αναφαιρόταν ως το πρώτο και αρχαιότερο «επίνειο» της Αθήνας. Μέχρι και σήμερα, αποτελεί τη συντομότερη φυσική διέξοδο της πόλης των Αθηνών προς τη θάλασσα. Εξαιτίας της ιδιότητας αυτής, η ευρύτερη ακτογραμμή του Φαλήρου έχει υποστεί τα τελευταία 40 περίπου χρόνια πολλές μετατροπές και έχουν γίνει διάφορες προτάσεις για την αξιοποίησή της. Η περιοχή αυτή αποτελούσε μέχρι το 1950 περίπου, την πρώτη λουτρόπολη των Αθηνών. Στη συνέχεια όμως, από το 70 και μετά, η ακτογραμμή της υπέστει μια σειρά επιχωματώσεων, αποκόπτοντας την ιδιαίτερη σχέση του πολίτη-πεζού με τη θάλασσα. Οι επεμβάσεις που έγιναν από τότε μέχρι και σήμερα γίνονται μεμονωμένα και δεν ακολουθείται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ανάπτυξης για το σύνολο της περιοχής, καθότι υπάρχουν επιρροές από πλήθος οικονομικών κυρίως συμφερόντων για την εκμετάλλευση και αξιοποιήσή της. Η σημαντικότερη και μεγαλύτερης κλίμακας ανάπλαση έγινε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 με τη δημιουργία δύο «ολυμπιακών πόλων» (Φαληρικός Όρμος-Δέλτα Φαλήρου και Αγ. Κοσμά) και την επαναφορά του Τραμ στον παραλιακό άξονα. Ερευνήθηκε αρχικά ένα μήκος ακτογραμμής από το Φαληρικό όρμο μέχρι τον Αγ. Κοσμά προκειμένου να γίνει καταγραφή της σημερινής κατάστασης και να εντοπιστούν προβληματικά σημεία που δημιουργήθηκαν εξαιτίας των μετασχηματισμών που έχει υποστεί το θαλάσσιο μέτωπο. Επιλέχθηκε κατόπιν ένα τμήμα του συνόλου της περιοχής να επιλυθεί σχεδιαστικά, από το Φλοίσβο Π. Φαλήρου μέχρι τη μαρίνα Αλίμου, καθότι αποτελεί το κομμάτι που έχει υποστεί τις λιγότερες συνέπειες των αλλαγών που αναφέρθηκαν. Είναι ο τελευταίος ανοιχτός χώρος της ευρύτερης αυτής περιοχής, που έχει καταφέρει να διατηρήσει ως ένα βαθμό την επαφή με τη θάλασσα, αλλά και να αναπτύξει παράλληλα ορισμένα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά. Η επαφή της πόλης με το παραλιακό μέτωπο διακόπτεται όμως απότομα, με την ύπαρξη της μεγάλης σε έκταση Μαρίνας Αλίμου. Στόχος της επέμβασης είναι η ενίσχυση της σχέσης της πόλης του Φαλήρου με το θαλάσσιο μέτωπο. Να δοθεί η δυνατότητα καλύτερης σύνδεσης των επιμέρους περιοχών, με αναδιοργάνωση τμημάτων τους, λειτουργικά και θεματικά. Για την επίτευξη αυτών των στόχων προτείνεται: ο σχεδιασμός μιας νέας πλατείας με άνοιγμα προς τη θάλασσα, όπου υπάρχει ο όμιλος αλιεών και χειμερινών κολυμβητών η μετατροπή του ρέματος Πικροδάφνης σε γραμμικό πάρκο που θα συνδέεται με την ακτή, εκτρέποντας την εκβολή του η μετατροπή της Μαρίνας Αλίμου σε «νησίδα φυσικού περιβάλλοντος» στραμμένη προς τη θάλασσα, η οποία πέραν της χρήσης της μαρίνας θα δημιουργεί χώρο για δραστηριότητες αναψυχής η σύνδεση των ανωτέρω περιοχών με δίκτυο πεζοδρόμου και ποδηλατοδρόμου, το οποίο θα αποτελέσει μια «κινητή λωρίδα» πεζού-ποδηλάτη που θα διατρέχει την ακτογραμμή και θα συνδέει τα επιμέρους τμήματα με τη θάλασσα. Βασική επιδίωξη είναι η ομαλή μετάβαση από το αστικό στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης, με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον. Με κεντρικό στοιχείο τον άνθρωπο, την κίνηση και τη δραστηριότητα που αυτός έχει αναπτύξει στον εν λόγω χώρο, γίνεται προσπάθεια να βελτιωθεί η επαφή του με τη θάλασσα και να αναδειχθούν περισσότερο τα τοπικά χαρακτηριστικά που ο ίδιος της έχει προσδώσει, αναβαθμίζοντας παράλληλα την αξία της πόλης του Π. Φαλήρου σε προσφιλή προορισμό των επισκεπτών της Αθήνας.