Εκτίμηση γενετικής παραλλακτικότητας μεταξύ και εντός τοπικών πληθυσμών καλαμποκιού για χαρακτηριστικά παραγωγικής συμπεριφοράς αγρού

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της γενετικής παραλλακτικότητας μεταξύ και εντός πέντε τοπικών παραδοσιακών πληθυσμών καλαμποκιού, σε μια προσπάθεια διερεύνησης πιθανής αξιοποίησής τους σε προγράμματα βελτίωσης. Το φυτικό υλικό πειραματισμού αποτέλεσαν πέντε τοπικοί παραδοσιακοί πληθυσμοί που διατηρούνται στο Ινστιτούτο Σιτηρών του ΕΘΙΑΓΕ. Οι πληθυσμοί αυτοί ήταν οι εξής: 1. πληθυσμός 1:102/GR-OP-84 2. πληθυσμός 2: 30/GR-OP-163 3. πληθυσμός 3:163/GR-OP-85 4. πληθυσμός 4: 28/GR-OP-183 5. πληθυσμός 5: 141/GR-OP-12 Ως μάρτυρας χρησιμοποιήθηκε το απλό υβρίδιο Constanza. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε κατά την καλλιεργητική περίοδο 2002-2003 στο αγρόκτημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βελεστίνο. Το σύνολο των πληθυσμών εμφάνισε ικανοποιητική γενετική διακύμανση για το χαρακτηριστικό της απόδοσης. Για το χαρακτηριστικό Ποσοστό εκκοκισμούο ο πληθυσμός I63/GR-OP-85 βρέθηκε να διαθέτει σχετικά υψηλή γενετική διακύμανση. Για το χαρακτηριστικό εκτίμηση της τιμής SPAD στο στάδιο γεμίσματος του κόκκου 25 ημέρες από την άνθηση ο πληθυσμός 141/GR-OP-12 και ο πληθυσμός 28/GR-OP-183 βρέθηκε να διαθέτουν ικανοποιητική γενετική διακύμανση. Για το χαρακτηριστικό εκτίμηση της τιμής SPAD στο στάδιο γεμίσματος του κόκκου 50 ημέρες από την άνθηση ο πληθυσμός 141/GR-OP-12 βρέθηκε να διαθέτει μεγαλύτερο αριθμό γενοτύπων που διατηρούν το πράσινο χρώμα των φύλλων τους μέχρι και αυτό το στάδιο. Για το χαρακτηριστικό ταχύτητα φυτρώματος ο πληθυσμός 102/GR-OP-84 και ο πληθυσμός 28/GR-OP-183 βρέθηκε να διαθέτουν επαρκή γενετική διακύμανση. Για το χαρακτηριστικό πολυδημία ο πληθυσμός 102/GR-OP-84 βρέθηκε να διαθέτει επαρκή γενετική παραλλακτικότητα όπως και για το χαρακτηριστικό υγρασία σπόρου. Επιβεβαιώθηκε η σχετικά υψηλή συσχέτιση της απόδοσης με την τιμή SPAD στα στάδια στα οποία μετρήθηκε κατά την προσομείωση επιλογής για την τιμή SPAD. Κρίσιμο στάδιο για την επιλογή υψηλής τιμής SPAD βρέθηκαν το βλαστικό και το αναπαραγωγικό στάδιο. Γενικά ο πληθυσμός 141/GR-OP-12 παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για επιλογή υψηλοαποδοτικών γενοτύπων μιας και είχε την καλύτερη συσχέτιση μεταξύ απόδοσης και χλωροφύλλης- ενώ ο πληθυσμός 163/GR-OP-85 φαίνεται να είναι ο πιο ευαίσθητος στις διάφορες καταπονήσεις (σε συνδυασμό με το γεγονός ότι παρουσίασε το υψηλότερο στέλεχος από τους πέντε πληθυσμούς). Ο πληθυσμός28/ΌΚ-ΟΡ-183 παρουσιάζει ενδιαφέρον για την διερεύνηση γονιδίων πολυδημίας στους γενοτύπους του. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει ο πληθυσμός 30/GR-OP-163 επειδή ήταν πρωιμότερος από τους πέντε πληθυσμούς τόσο στο φύτρωμα όσο και στην είσοδο του πληθυσμού στο στάδιο της ανθοφορίας.