Σύνθεση νουκλεοσιδικών αναλόγων της γαλακτόζης και της μαννόζης και μελέτη της αντιοξειδωτικής τους δράσης

Abstract

Τα νουκλεοσιδικά ανάλογα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αντικαρκινική και αντιική θεραπεία. Έχει διαπιστωθεί ότι πολλά φυσικά αντιβιοτικά με σημαντική αντιική και αντικαρκινική δράση περιέχουν στη δομή τους νουκλεοσίδια συνδεδεμένα με ολιγοσακχαρίτες. Τις τελευταίες δεκαετίες, νουκλεοσίδια με εξαμελή υδρογονανθρακικό δακτύλιο έχουν αξιολογηθεί για τις πιθανές αντιικές και αντιβιοτικές ιδιότητές τους, καθώς και ως δομικές μονάδες στη σύνθεση νουκλεϊκών οξέων. Δύο σημαντικές κατηγορίες πυρανονουκλεοσιδίων αποτελούν τα κετονουκλεοσίδια (ακόρεστα και μη), καθώς και αυτά που φέρουν εξωκυκλικό μεθυλένιο. Ειδικότερα αποδείχθηκε ότι τα παραπάνω νουκλεοσίδια παρουσιάζουν σημαντικές αντικαρκινικές και αντιικές ιδιότητες. Βασιζόμενοι στις βιολογικές ιδιότητες των παραπάνω νουκλεοσιδικών αναλογών, πραγματοποιήθηκε η σύνθεση και εξετάστηκε η αντιοξειδωτική δράση, χρησιμοποιώντας δύο in vitro δοκιμές, μιας νέας σειράς κετο- και εξωμεθυλενικών πυρανονουκλεοσιδίων (ακόρεστων και μη) της γαλακτόζης και της μαννόζης. Πρώτα εκτιμήθηκε η αντιοξειδωτική δράση των νουκλεοσιδικών αναλογών μέσω της ικανότητάς τους να αλληλεπιδρούν με μια σταθερή ρίζα (DPPH”) και στη συνέχεια εξετάστηκε η ικανότητά τους να προστατεύουν το DNA από τη δράση των ελευθέρων ριζών (ROS), μέσω αναστολής τοξικής δράσης ελευθέρων ριζών και συγκεκριμένα των περόξυ ριζών (ROO') στο DNA. Όλα τα προϊόντα, που εξετάστηκαν, δεν παρουσίασαν καμία αλληλεπίδραση με τη ρίζα του DPPH, ενώ τα περισσότερα παρουσίασαν αντιοξειδωτική δράση μέσω αναστολής τοξικής δράσης των περόξυ ριζών (ROO-) στο DNA. Συμπερασματικά, παρατηρήθηκε, ότι τα παραπάνω τροποποιημένα νουκλεοσιδικά ανάλογα της γαλακτόζης και της μαννόζης με σημαντικές αντικαρκινικές και αντιικές ιδιότητες παρουσίασαν επιπλέον και αντιοξειδωτική δράση. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον και θα άξιζε περαιτέρω διερεύνηση η αποτελεσματική ικανότητα αυτού του τύπου των μορίων στην παρεμπόδιση και πιθανόν τη θεραπεία ασθενειών, οι οποίες προκαλούνται από την υπερπαραγωγή ελευθέρων ριζών.