Συμβολή στη γνώση της βιολογίας και οικολογίας του Eunice aphroditois (Annelida: Polychaeta)

Abstract

Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των πληθυσμών του είδους Eunice aphroditois στην περιοχή του Διαύλου των Ωρεών, όπου και παρατηρείται σημαντική αλίευσή του. Η ανάπτυξη των πληθυσμών αυτών επηρεάζεται από διάφορους αβιοτικούς παράγοντες, όπως ο έντονος υδροδυναμισμός της περιοχής, αλλά και ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η αλίευση, οι κατασκευές λιμενικών έργων και ο τουρισμός. Το είδος Eunice aphroditois είναι το μεγαλύτερο σε μήκος από τα 8 καταγεγραμμένα στην Ελλάδα είδη του γένους Eunice, με μέγεθος ικανοποιητικό για τους πληθυσμούς που μελετήθηκαν. Στα χαρακτηριστικά του είδους περιλαμβάνονται ο φυλετικός διμορφισμός (διαφορετικός χρωματισμός φύλων) και οι συχνές αναπλάσεις του σώματος του με αυτοτομή, ενώ δεν εμφανίζει μεγάλης διάρκειας προνυμφικό στάδιο. Η διάμετρος των αυγών μετρήθηκε μέσα στα καταγεγραμμένα όρια των συγγενικών ειδών της οικογένειας. Σπουδαίο ρόλο παίζει η συμπεριφορά φωλεόποίησης του είδους στη δημιουργία στοών στο υπόστρωμα, γεγονός που επιδρά σημαντικά στη δομή και λειτουργία των μαλακών υποστρωμάτων. Στην εργασία περιγράφονται διεξοδικά τα στάδια εντοπισμού, σύλληψης και διατήρησης των δειγμάτων, ενώ πραγματοποιήθηκαν και οι απαραίτητες στατιστικές και βιομετρικές αναλύσεις. Η εκτίμηση της κατανομής της σχετικής αφθονίας, σε ό,τι αφορά το συντελεστή της αλιευτικής απόδοσης, δεν έδειξε σημαντικές διαφοροποιήσεις από περιοχή σε περιοχή, ενώ, αντίθετα, διαφοροποιήσεις σε στάθμη σημαντικότητας 90% έχουν παρουσιαστεί μεταξύ των σταθμών του βόρειου τμήματος της Εύβοιας και εκείνων της Στερεάς Ελλάδας. Οι βιομετρικές αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι το μέσο μέγεθος των ατόμων βρίσκεται κάτω από τη μέση τιμή του ανώτερου μήκους που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα. Επίσης, οι βέλτιστες συσχετίσεις παρατηρήθηκαν μεταξύ του μήκους και του βάρους, του μήκους και του αριθμού των μεταμερών, του βάρους και του αριθμού των μεταμερών και, τέλος, μεταξύ του μήκους και του όγκου. Τα αποτελέσματα της έρευνας υπογραμμίζουν το ρόλο του είδους ως οικολογική λειτουργική μονάδα μέσα στο οικοσύστημα και ορίζουν ως επιτακτική την ανάγκη για ορθολογική διαχείριση των αποθεμάτων του είδους σε πανελλαδική κλίμακα, στα πλαίσια ενός προγράμματος βιοπαρακολούθησης των φυσικών αποθεμάτων, που θα διασφαλίζει την παρουσία και την ανάπτυξη των πληθυσμών του είδους.