Ο ρόλος της αυτο-αποτελεσματικότητας στη σχέση ανάμεσα στην επαγγελματική ικανοποίηση και εξουθένωση των καθηγητών φυσικής αγωγής

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση του ρόλου της αυτό- αποτελεσματικότητας στη σχέση ανάμεσα στην επαγγελματική ικανοποίηση και εξουθένωση των καθηγητών Φυσικής Αγωγής. Στην έρευνα συμμετείχαν 442 μόνιμοι καθηγητές Φυσικής Αγωγής (209 Πρωτοβάθμιας και 233 Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) από διάφορες περιοχές της χώρας, οι οποίοι δίδασκαν αποκλειστικά το μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν μια σειρά από ερωτηματολόγια τα οποία αξιολογούσαν: την επαγγελματική εξουθένωση, την επαγγελματική ικανοποίηση και την αυτό-αποτελεσματικότητα των εκπαιδευτικών. Προκειμένου να υπάρξουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα οι εκπαιδευτικοί κατανεμήθηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με την αυτο-αποτελεσματικότητά τους (χαμηλή-υψηλή) και στη συνέχεια αναλύθηκαν χωριστά τα δεδομένα που προέκυψαν για τις δύο ομάδες. Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι οι εκπαιδευτικοί στο σύνολό τους κρίνουν την αυτο-αποτελεσματικότητά τους ικανοποιητική σε μεγάλο βαθμό. Οι συμμετέχοντες επέδειξαν χαμηλότερα επίπεδα συναισθηματικής εξάντλησης και αποπροσωποποίησης σε σύγκριση με αποτελέσματα ερευνών σε εκπαιδευτικούς άλλων χωρών καθώς και σε άλλες εργασιακές ομάδες, ενώ το αίσθημα προσωπικής επίτευξης κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα. Η αυτό-αποτελεσματικότητα φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στη σχέση της επαγγελματικής ικανοποίησης με την επαγγελματική εξουθένωση. Στους εκπαιδευτικούς με υψηλή αυτό- αποτελεσματικότητα η επαγγελματική ικανοποίηση επηρεάζεται κυρίως από εσωτερικούς παράγοντες (φύση της εργασίας) και πολύ λιγότερο από εξωτερικούς (προϊστάμενος και συνθήκες εργασίας). Αντίθετα στους εκπαιδευτικούς με χαμηλή αυτό-αποτελεσματικότητα η επαγγελματική ικανοποίηση επηρεάζεται επίσης αρκετά από εσωτερικούς παράγοντες (φύση της εργασίας) επηρεάζεται όμως σε πολύ μεγάλο βαθμό και από εξωτερικούς (προϊστάμενος, συνθήκες εργασίας και αποδοχές). Τέλος, όσον αφορά την επαγγελματική εξουθένωση ο παράγοντας της αποπροσωποποίησης δείχνει να είναι λιγότερο σημαντικός για τους εκπαιδευτικούς με υψηλή αυτό- αποτελεσματικότητα.