Εφαρμογή προγραμμάτων δεξιοτήτων ζωής στη φυσική αγωγή και τον αθλητισμό

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει την αποτελεσματικότητα ενός προγράμματος διδασκαλίας δεξιοτήτων ζωής το οποίο εφαρμόστηκε στο μάθημα της φυσικής αγωγής και την προπόνηση αθλημάτων. Τέσσερις έρευνες, η πρώτη στην πετοσφαίριση (Ν= 40), η δεύτερη στο ποδόσφαιρο (Ν= 32), η τρίτη στο μάθημα της φυσικής αγωγής (Ν= 80) και η τέταρτη στο πρόγραμμα της Ολυμπιακής Παιδείας (Ν = 97), πραγματοποιήθηκαν για να εξεταστούν οι υποθέσεις ότι παιδιά ηλικίας 10-12 ετών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα σε σχέση με τα παιδιά που δε συμμετείχαν στο πρόγραμμα θα έχουν: α) μεγαλύτερη βελτίωση στις δεξιότητες καθορισμού προσωπικών στόχων, επίλυσης προβλημάτων και θετικής σκέψης, β) καλύτερη απόδοση σε συγκεκριμένες κινητικές-αθλητικές δεξιότητες και γ) μεγαλύτερο βαθμό εσωτερικής παρακίνησης για συμμετοχή. Το πρόγραμμα παρέμβασης το οποίο είχε διάρκεια 2 μήνες περιλάμβανε 8 συναντήσεις των 15’ και ήταν το ίδιο και στις τέσσερις έρευνες. Η διδασκαλία αφορούσε στις δεξιότητες καθορισμού προσωπικών στόχων, επίλυσης προβλημάτων και θετικής σκέψης οι οποίες ενσωματωνόταν σταδιακά στην προπόνηση ή το μάθημα της φυσικής αγωγής. Μετρήσεις έγιναν πριν, αμέσως μετά και δύο μήνες μετά την παρέμβαση. Αξιολογήθηκαν οι γνώσεις των παιδιών για τις δεξιότητες ζωής, η αναλαμβανόμενη ικανότητα τους για τις δεξιότητες ζωής και τα εσωτερικά κίνητρα για συμμετοχή στο μάθημα της φυσικής αγωγής και στην προπόνηση. Η αξιολόγηση έγινε με ειδικά διαμορφωμένα ερωτηματολόγια, τα οποία ελέγχθηκαν για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα τους. Οι αθλητικές δεξιότητες των παιδιών αξιολογήθηκαν με συγκεκριμένα κινητικά τεστ πετοσφαίρισης, ποδοσφαίρου, φυσικής κατάστασης και καλαθοσφαίρισης. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παιδιά που πήραν μέρος στο πρόγραμμα δεξιοτήτων ζωής βελτίωσαν τις γνώσεις τους για τις δεξιότητες ζωής, την αντιλαμβανόμενη ικανότητά τους και το σκορ τους στα κινητικά τεστ σε σχέση με τα παιδιά της ομάδας ελέγχου. Επιπλέον παρατηρήθηκε και βελτίωση των εσωτερικών κινήτρων για συμμετοχή των παιδιών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα παρέμβασης. Δύο μήνες μετά την παρέμβαση, παρατηρήθηκε διατήρηση της βελτίωσης στις γνώσεις για τις δεξιότητες ζωής σε όλες τις έρευνες, ενώ τα θετικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την αντιλαμβανόμενη ικανότητα μειώθηκαν σημαντικά. Η σημαντική βελτίωση των παιδιών στις δεξιότητες ζωής και στα κινητικά τεστ μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα ήταν αποτελεσματικό και εφαρμόσιμο σε παιδιά ηλικίας 10-12 ετών. Η διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής και αθλητικών δεξιοτήτων ταυτόχρονα μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθάνονται άνετα στην εξάσκηση αθλημάτων μαθαίνοντας δεξιότητες οι οποίες θα τους είναι χρήσιμες για την αντιμετώπιση της σύνθετης καθημερινής τους ζωής. Παιδιά τα οποία γνωρίζουν πώς να καθορίζουν προσωπικούς στόχους, να λύνουν προβλήματα και να σκέφτονται θετικά για τον εαυτό τους, έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν καλύτεροι μαθητές, καλύτεροι αθλητές, καλύτεροι πολίτες. Το πρόγραμμα δεξιοτήτων ζωής της παρούσας μελέτης είναι ένα παράδειγμα προγράμματος το οποίο βοηθάει τα παιδιά να μάθουν να χρησιμοποιούν δεξιότητες ζωής. Μελλοντικές έρευνες πρέπει να γίνουν στην κατεύθυνση της βελτίωσης των περιεχομένων τέτοιου είδους προγραμμάτων δίνοντας έμφαση στη μεταφορά της μάθησης των δεξιοτήτων ζωής και σε άλλους τομείς πέρα του αθλητισμού.