Από το σπίτι μας, τη Γη, στη γειτονιά του Ήλιου : ένα διαθεματικό πρόγραμμα στοιχειώδους αστρονομίας με πλήρη ένταξη των νέων τεχνολογιών σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας

Abstract

Σύμφωνα με τον εποικοδομητισμό οι άνθρωποι δεν κατανοούν τον κόσμο απευθείας, αλλά μέσω του σχηματισμού ιδεών/αντιλήψεων, νοητικών αναπαραστάσεων και νοητικών μοντέλων. Η ανίχνευση λοιπόν των αρχικών αντιλήψεων των παιδιών αποτελεί κεντρικό σημείο του. Στον τομέα της αστρονομίας η ανίχνευση των αρχικών αντιλήψεων των παιδιών έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές (Baxter, 1989· Diakidoy, Vosniadou & Hawks, 1997· Samarapungavan, Vosniadou & Brewer 1996· Nussbaum, 1979· Vosniadou, & Brewer, 1990, 1992, 1994 αλλά και (Hannust & Kikas, 2007· Ivarsson, Schoultz, Et Saljo, 2002· Nobes, Moore, Martin, Clifford, Butterworth, Panagiotaki & Siegal, 2003· Panagiotaki, 2006a, 2006b, 2006c· Schoultz, Saljo & Wyndhamn, 2001). Τα πορίσματα των παραπάνω ερευνών έχουν Βοηθήσει στο σχεδίασμά και εφαρμογή κατάλληλων προγραμμάτων παρέμβασης που σκοπό έχουν το μετασχηματισμό των αντιλήψεων των παιδιών και τη συμβατότητά τους με το επιστημονικό πρότυπο (Κακανά & Καζέλα, 2003· Κούτρα, 2009· Nussbaum & Sharoni-Dagan, 1983 · Sharp, 1995 · Valanides, Gritsi, Kampeza & Ravanis, 2000). Η παρούσα εργασία έλαβε χώρα στην πόλη του Βόλου το Φθινόπωρο και το Χειμώνα του 2009 σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας και εξελίσσεται σε 3 μέρη: Α) Ανιχνεύει τις αρχικές αντιλήψεις των παιδιών (pre-test), Β) Αξιοποιεί τις αντιλήψεις - νοητικές αναπαραστάσεις των παιδιών και εντοπίζει τα γνωστικά εμπόδια της σκέψης τους για το σχεδίασμά και την εφαρμογή διδακτικής παρέμβασης που σχετίζεται άμεσα με τις πραγματικές γνωστικές ανάγκες τους και Γ) Αξιολογεί την επίδραση της παρέμβασης με επανέλεγχο (post-test). Στηρίζεται θεωρητικά στη θεωρία κυρίως της κοινωνιογνωστικής θεώρησης και χρησιμοποιεί ως κύριους άξονες τη διαθεματικότητα και τις Νέες Τεχνολογίες. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν πως οι μαθητές του νηπιαγωγείου και της Β' Δημοτικού είναι ικανοί να μετασχηματίσουν τις αρχικές και αναπαραστατικές αντιλήψεις τους για έννοιες της αστρονομίας μετά την ενεργητική συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη διαθεματική και εμπλουτισμένη με Νέες Τεχνολογίες διδακτική διαδικασία. Αυτό το πόρισμα συμφωνεί με τα δεδομένα άλλων ερευνών (Dunlop, 2000· Καμπεζά, 2006· Κούτρα, 2009· Sharp, 1995· Valanides, Gritsi, Kampeza & Ravanis, 2000).