Διδακτική εικαστικών : διδασκαλία μορφικού στοιχείου (χρώμα) : αξιολόγηση σχολικού εγχειριδίου Ε' και ΣΤ' Τάξης Δημοτικού Σχολείου

Abstract

Σκοπός της έρευνας ήταν η διαμορφωτική αξιολόγηση του διδακτικού υλικού (Βιβλίο Μαθητή/ριας, Τετράδιο Εργασιών, Βιβλίο Δασκάλου/ας) για τη διδασκαλία των Εικαστικών στην Ε' & ΣΤ' τάξη του Δημοτικού σχολείου. Συγκεκριμένα, αξιολογήσαμε την επίδραση του υλικού στην μάθηση του χρώματος σε δυο τομείς στους οποίους επιδιώχθηκε να κατακτηθεί από τους μαθητές/ριες: στο θεωρητικό (αναδόμηση του εμπειρικο-βιωματικού εικαστικού λόγου) και στον πρακτικό (παραγωγή εικαστικού έργου). Επιπρόσθετος στόχος της αξιολόγησης ήταν να αναδειχθούν τα προβλήματα ως προς την αποδοχή και αξιοποίηση του διδακτικού υλικού από τους χρήστες (μαθητών/ριών, εκπαιδευτικών). Το δείγμα αποτελούσε ένα τυχαία επιλεγμένο τμήμα ΣΤ' τάξης. Χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της ατομικής ημι-δομημένης συνέντευξης. Τα εργαλεία συλλογής δεδομένων περιελάμβαναν ερωτηματολόγια προελέγχου και μεταελέγχου της επίδοσης, πλαίσιο παρατήρησης κατά την παραγωγή εικαστικού έργου και πρωτόκολλα συνέντευξης για την αξιοποίηση του υλικού από τους χρήστες. Σύμφωνα με το θεωρητικό πλαίσιο για την αξιολόγηση εικαστικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Housen (1992), αξιοποιήθηκαν για την αξιολόγηση του λόγου των μαθητών/ριών το πλαίσιο ανάλυσης της απόκρισης σε έργα τέχνης της Housen και ο επιχρωματισμός προσχεδιασμένων μορφών σύμφωνα με τις έρευνες για το χρώμα των Burkitt, Battett, Davis (2003) και Zentner (2001). Για την αξιολόγηση του εικαστικού έργου αξιοποιήθηκαν οι διαστάσεις ανάλυσης εικαστικού μαθητικού έργου των Matthews (2004), Louis (2005), Gaillot (2002) και ένα άτυπο τεστ επίδοσης. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν πίνακες διπλής εισόδου και φάκελος αξιολόγησης (porfolio) της κάθε περίπτωσης με καταγραφή των αποτελεσμάτων με αφηγηματικό λόγο. Ακολούθησε ομαδοποίηση των δεδομένων σε συχνότητες και σχετικές συχνότητες για την σύγκριση των δυο ομάδων αποτελεσμάτων (προελέγχου/μεταελέγχου) όλων των περιπτώσεων. Διαπιστώσαμε αποτελέσματα διαβαθμισμένης επιτυχίας από παρά πολύ έως καθόλου ικανοποιητικά σε επιμέρους στόχους και στους δυο τομείς. Το εγχειρίδιο κρίθηκε θετικά από τους χρήστες ως προς την αποτελεσματικότητά του. Με βάση τις προτάσεις των χρηστών και τα αποτελέσματα στη μάθηση προτείνονται αλλαγές σε εικόνες και αναδιατύπωση προτάσεων στο Βιβλίο Μαθητή/ριας., ασκήσεις στο Τετράδιο Εργασιών και υποδείξεις για τον/την εκπαιδευτικό στο Βιβλίο Δασκάλου/ας.