Προσδιορισμός της κατάστασης του γονιδίου E2 του Human Papillomavirus (HPV) - 16 σε κλινικά δείγματα

Abstract

Οι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων (human papillomaviruses) είναι μικροί ιοί χωρίς εξωτερικό περίβλημα. Το γονιδίωμά τους αποτελείται από ένα δίκλωνο κυκλικό μόριο DNA μήκους 8000 βάσεων περίπου. Έχουν περιγράφει πάνω από 100 διαφορετικοί γενότυποι HPV, οι οποίοι μολύνουν τους δερματικούς και βλεννογόνους επιθηλιακούς ιστούς του γεννητικού συστήματος και των άκρων. Μια ομάδα HPV αποτελούν την κύρια αιτία για το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, μιας και στο 99% των όγκων έχει ανιχνευθεί το DNA αυτών. Οι τύποι του ιού οι οποίοι μολύνουν τα επιθηλιακά κύτταρα του γεννητικού συστήματος χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: υψηλού κινδύνου και χαμηλού κινδύνου. Οι τύποι υψηλού κινδύνου εμπλέκονται στην ανάπτυξη καρκίνου του γεννητικού συστήματος συμπεριλαμβανομένου και του τραχήλου της μήτρας, ενώ οι μολύνσεις από HPV χαμηλού κινδύνου προκαλούν μόνο καλοήθη γεννητικά θηλώματα. Οι κυριότεροι τύποι υψηλού κινδύνου είναι οι HPV-16, -18, -31, -33 και -45, ενώ οι κυριότεροι τύποι χαμηλού κινδύνου είναι οι HPV-6 και HPV-11. Οι HPV οι οποίοι προσβάλλουν το γεννητικό σύστημα είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενοι και πιστεύεται ότι περίπου τα 2/3 των ατόμων που έχουν σεξουαλική επαφή με ένα μολυσμένο άτομο μολύνονται και αυτά. Ωστόσο, η πλειοψηφία των μολύνσεων δεν παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα. Η μόλυνση από HPV υψηλού κινδύνου δεν περιορίζεται μόνο στο γεννητικό σύστημα, μιας και περίπου το 20% των καρκίνων του στοματοφάρυγγα περιέχουν DNA από αυτούς τους τύπους HPV. Βάση επιδημιολογικών μελετών οι πιο επικρατείς τύποι HPV που προκαλούν τραχηλικές αλλοιώσεις και κατ επέκταση καρκίνο είναι οι HPV-16 και HPV-18 σε ποσοστό 50% (Bosch FX. et al 1995) και 10-25% αντίστοιχα ακολουθώντας οι HPV-45 σε ποσοστό 8%, και ο HPV-31 σε ποσοστό 5%. Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή των προληπτικών κυτταρολογικών εξετάσεων (test pap) ελάττωσε την εμφάνιση της νόσου στις Δυτικές χώρες, τα ποσοστά παραμένουν αρκετά υψηλά. Η παρούσα εργασία ασχολείται με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων τύπου 16 (HPV-16) και πιο συγκεκριμένα με την ανάλυση της κατάστασης του γονιδίου Ε2, με ειδικά ζεύγη εκκινητικών μορίων, σε κλινικά δείγματα τα οποία είναι μολυσμένα με HPV- 16. Πιο συγκεκριμένα, το γονιδίωμά του HPV-16 μπορεί να βρίσκεται σε δυο μορφές, είτε επισωμικό, είτε ενσωματωμένο στο γονιδίωμά του κυττάρου-ξενιστή. Η ενσωμάτωση αυτή γίνεται συνήθως στην περιοχή του Ε2 γονιδίου, με θραύση σε κάποιο σημείο του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την φυσιολογική παραγωγή ή όχι της πρωτεΐνης Ε2. Η Ε2 πρωτεΐνη παίζει σημαντικό ρόλο στην μεταλλαγή των φυσιολογικών κερατινοκυττάρων σε καρκινικά, κυρίως ως ρυθμιστής της μεταγραφής των ογκοπρωτεϊνών Ε6 και Ε7 των HPV υψηλού κινδύνου. Επίσης πραγματοποιήθηκε νουκλεοτιδική και φυλογενετική μελέτη για το συγκεκριμένο γονίδιο των κλινικών δειγμάτων. Η μελέτη της κατάστασης του Ε2 γονιδίου είναι πολύ σημαντική γιατί μπορεί να οδηγήσει στην καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού δράσης της Ε2 πρωτεΐνης και κυρίως πως εμπλέκεται στην μεταλλαγή των κυττάρων.