Κρίσιμη περίοδος ανταγωνισμού ζιζανιοπληθυσμών στο βαμβάκι, σε δύο επίπεδα αζώτου

Abstract

Η μείωση στις αποδόσεις των καλλιεργειών από τα ζιζάνια εξαρτάται και επηρεάζεται μεταξύ άλλων και από τη περίοδο παρουσίας ή απουσίας των ζιζανίων (κρίσιμη περίοδος ανταγωνισμού) και ειδικότερα από τη γονιμότητα του εδάφους. Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν να μελετηθεί η επίδραση του χρόνου παρουσίας και απουσίας ζιζανιοπληθυσμών στην αύξηση και ανάπτυξη του βαμβακιού σε δύο επίπεδα λίπανσης αζώτου ( Ν-5, Ν-15 δηλ 5, 15 μονάδες αζώτου / στρέμμα) ξεχωριστά για να βρεθεί εάν το άζωτο επηρεάζει την κρίσιμη περίοδο. Το πείραμα έγινε στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βελεστίνο το 2006. Το πειραματικό σχέδιο που χρησιμοποιήθηκε ήταν πλήρεις τυχαιοποιημένες ομάδες (R.C.B.) για το κάθε επίπεδο λίπανσης αζώτου (Ν-5, Ν-15), με τρεις επαναλήψεις για κάθε μια από τις 12 μεταχειρίσεις. Οι 12 μεταχειρίσεις αφορούσαν το χρόνο παρουσίας και απουσίας των ζιζανιοπληθυσμών και ήταν: παρουσία του φυσικού ζιζανιοπληθυσμού για 0 (μάρτυρας χωρίς ζιζάνια), 2, 4, 6, 8 και 10 εβδομάδες από το φύτρωμα του βαμβακιού, ακολουθούμενη από την απομάκρυνσή των ζιζανίων για την υπόλοιπη καλλιεργητική περίοδο και απουσία του φυσικού ζιζανιοπληθυσμού για 0 (μάρτυρας με ζιζάνια), 2, 4, 6, 8 ή 10 εβδομάδες ο οποίος μετά αφηνόταν να αναπτυχθεί μαζί με το βαμβάκι ως τη συγκομιδή του. Το πειραματικό τεμάχιο ήταν διαστάσεων 3 * 4m, με 4 γραμμές/τεμάχιο. Οι αποστάσεις σποράς επί και μεταξύ των σειρών ήταν 4 και 90 cm, αντίστοιχα και η ποικιλία που χρησιμοποιήθηκε ήταν η Carmen. Οι παρατηρήσεις που πάρθηκαν και στα δύο επίπεδα λίπανσης (Ν-5, Ν- 15) ήταν: 1) αριθμός και είδη των ζιζανίων στις 60 ημέρες, 2) ύψος των φυτών του βαμβακιού στις 30 και 60 ημέρες, 3) χλωρό βάρος του υπέργειου και υπόγειου μέρους του βαμβακιού στις 30 και 60 ημέρες, και 4) η απόδοση του σύσπορου βαμβακιού (g / φυτό). Τα επικρατέστερα ζιζάνια με βάση το ποσοστό παρουσίας τους ήταν: Για το πρώτο επίπεδο λίπανσης Ν-5 : Amaranthus retroflexus 46%, Amaranthus albus 6%, Chenopodium album 8%, Xanthium strumarium 12%, Portulaca oleracea 4%, Convolvulus sp 7%, Sorghum halepensis 2%, Cynodon dactylon 6%, Datura stramonium 2%, Tribulus terrestris 1%, Solanum nigrum 5%, και Heliotropium sp. 1% Για το δεύτερο επίπεδο λίπανσης N-15 : Amaranthus retroflexus 22%, Amaranthus albus 5%, Chenopodium album 16%, Xanthium strumarium 28%, Portulaca oleracea 6%, Convolvulus sp.8%, Sorghum halepensis 1%, Cynodon dactylon 5%, Tribulus terrestris 1%, Solanum nigrum 4% και Heliotropium sp. 4% Η παρουσία των ζιζανίων, βρέθηκε πως επηρέασε σημαντικά την αύξηση και ανάπτυξη του βαμβακιού και στα δύο επίπεδα λίπανσης αζώτου Ν-5 και Ν-15. Από τα αποτελέσματα του πειράματος, προέκυψε για τον αριθμό των ζιζανίων πως ο ελάχιστος κρίσιμος χρόνος παρουσίας-απουσίας τους στο βαμβάκι στον οποίο ο αριθμός τους / ιπ2 δεν διέφερε σημαντικά από τον μάρτυρα WF0 ήταν παρουσία των ζιζανίων μέχρι 4 το πολύ εβδομάδες για το Ν-5 και μετά απομάκρυνσή τους ή απουσία των ζιζανίων για 2 ή περισσότερες εβδομάδες από το φύτρωμα και στα δύο επίπεδα αζώτου. Σχετικά με το ύψος των φυτών, ο ελάχιστος κρίσιμος χρόνος παρουσίας- απουσίας των ζιζανίων στο βαμβάκι στον οποίο δεν επηρεάστηκε το ύψος του, στις 60 ημέρες από το φύτρωμα, ήταν απουσία των ζιζανίων για 6 εβδομάδες στο Ν-5 και απουσία των ζιζανίων μέχρι 4 εβδομάδες από το φύτρωμα στο Ν-15. Όσον αφορά το χλωρό βάρος του υπέργειου και του υπόγειου μέρους του φυτού, στις 30 ημέρες τόσο στο επίπεδο Ν-5 όσο και στο Ν-15 παρουσιάστηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές, με το χλωρό βάρος του υπέργειου μέρους να είναι μεγαλύτερο όπου υπήρξε απουσία των ζιζανίων για 2 και περισσότερες εβδομάδες. Στο επίπεδο λίπανσης Ν-15 κρίσιμοι χαρακτηρίζονται οι χρόνοι παρουσίας των ζιζανίων για 2 και 4 εβδομάδες, ενώ η παρουσία ζιζανίων επί 2 εβδομάδες εμφανίστηκε ως κρίσιμος χρόνος για το Ν-5. Στις μετρήσεις που έγιναν 60 ημέρες από το φύτρωμα, για το πρώτο επίπεδο λίπανσης Ν-5 φάνηκε πως με απουσία των ζιζανίων για περισσότερο από 6 εβδομάδες δεν επηρεάστηκε τόσο το χλωρό βάρος των βλαστών, όσο και αυτό της ρίζας. Στο επίπεδο λίπανσης Ν-15 η απουσία των ζιζανίων για 4 εβδομάδες και περισσότερες από το φύτρωμα δεν επηρέασε το χλωρό βάρος των βλαστών. Το χλωρό βάρος της ρίζας φάνηκε να μην επηρεάζεται με απουσία των ζιζανίων για 2 και περισσότερες εβδομάδες από το φύτρωμα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αποδόσεων μπορεί να λεχθεί πως για να μην επηρεαστεί η απόδοση του βαμβακιού από τον ανταγωνισμό των ζιζανίων, για το πρώτο επίπεδο λίπανσης Ν-5, η κρίσιμη περίοδος εντοπίστηκε στην απουσία των ζιζανίων 6 - 8 και περισσότερες εβδομάδες από το φύτρωμα, ενώ και η παρουσία του ζιζανιοπληθυσμού μέχρι 2 εβδομάδες δεν επηρέασε την απόδοση.Το δεύτερο επίπεδο λίπανσης Ν-15 χρειάστηκε μικρότερο διάστημα απουσίας ανταγωνισμού με τα ζιζάνια για να μην επηρεαστεί η απόδοση. Απαιτήθηκε λοιπόν διάστημα απουσίας ζιζανίων 4-6 εβδομάδων και περισσότερων. Στην πράξη σε διαφορετικά επίπεδα αζώτου (λόγω μη ορθής χρήσης λιπασμάτων και νερού, θρεπτικών ελλείψεων, υπολειμματικότητας αζώτου, αντίδρασης ποικιλίας και διαφοροποίησης καλλιεργητικών τεχνικών και λίπανσης, εδαφοκλιματικών συνθηκών και χρόνου) μπορεί να παρουσιαστεί διαφοροποίηση των κρίσιμων χρόνων ανταγωνισμού σε μεγαλύτερη ένταση. Συυπεοασυατικά, θέλοντας η εργασία να συμβάλει στην κατεύθυνση αυξημένων αποδόσεων με ταυτόχρονη μείωση των εισροών αζώτου (οικονομικότητα παραγωγής και μείωση νιτρορύπανσης, εχθρών και ασθενειών στα φυτά των καλλιεργειών) θα προτεινόταν η γενική σύσταση προς τους Γεωργούς της περιοχής ότι επιτυγχάνονται εξίσου μεγάλες αποδόσεις και ικανοποιητική αύξηση-ανάπτυξη στο βαμβάκι (>400 kg I Στρ.), και με λίπανση αζώτου 5 μονάδων/στρ., κρατώντας τα υπόλοιπα μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία σε επάρκεια και συνάμα απομακρύνοντας τα ζιζάνια από την 2η έως την 6η εβδομάδα από το φύτρωμα (διάστημα 30-35 ημερών).