Σχεδιάζοντας για την κλιματική αλλαγή: ένα πράσινο δίκτυο για την Αττική

Abstract

Η αλλαγή του κλίματος έχει αναδειχθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες ως κρίσιμο περιβαλλοντικό πρόβλημα και ο σχετικός διάλογος γύρω από την αντιμετώπισή της αποτελεί την ομπρέλα για μια σειρά πολιτικών που αφορούν ευρύτερα στο περιβάλλον και τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε αυτό. Οι σχετικές πολιτικές και δράσεις εστιάζουν τόσο στην αντιμετώπιση των παραγόντων που προκαλούν το φαινόμενο όσο και στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα που προκύπτουν εξαιτίας του. Στο πλαίσιο αυτό το 2016 το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έδωσε στη δημοσιότητα το τελικό κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) που έχει ως στόχο να συμβάλλει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της χώρας όσον αφορά τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Στις κατευθυντήριες αρχές της ΕΣΠΚΑ o χωρικός σχεδιασμός αναγνωρίζεται ως πλαίσιο για τον αποτελεσματικό συντονισμό των πολιτικών προσαρμογής με στόχο να εξασφαλίσει, μακροπρόθεσμα, αειφορικές αναπτυξιακές προοπτικές. Η εργασία αυτή επικεντρώνεται στο ρόλο που μπορεί να έχει το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας σε σχέση με τους επιδιωκόμενους στόχους της ΕΣΠΚΑ. Αρχικά αναγνωρίζονται οι σχετικές πολιτικές που προωθούνται από το ΡΣΑ. Στη συνέχεια, εμβαθύνουμε στις κατευθύνσεις που δίνονται για την διαμόρφωση του "πράσινου δικτύου" της Αττικής. Ο ευεργετικός ρόλος των ελεύθερων χώρων στη λειτουργία της πόλης είναι γενικά αποδεκτός ενώ η ΕΣΠΚΑ εντάσσει την αύξηση του αστικού πρασίνου στις δράσεις προσαρμογής. Το ν.ΡΣΑ περιλαμβάνει λεπτομερείς κατευθύνσεις για τη διαχείριση των πράσινων χώρων της Αθήνας οι οποίες θα μπορούσαν να ενταχθούν σε δύο βασικούς πυλώνες: (α) την δικτύωση των ανοιχτών χώρων και (β) την αποτελεσματική τους διαχείριση για την αναβάθμισή τους, ποσοτικά και ποιοτικά. Το περιεχόμενο των σχετικών κατευθύνσεων και μέτρων θα παρουσιαστεί κριτικά με αναφορά και σε παραδείγματα από Ευρωπαϊκές πόλεις (όπως το "Πράσινο Δίκτυο του Αμβούργου"), ενώ στα συμπεράσματα αξιολογείται συνολικά η επιδιωκόμενη συνεισφορά του χωρικού σχεδιασμού στις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή.