Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση ενός παιδαγωγικού προγράμματος για την περιβαλλοντική εκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας με έμφαση στη δραματική τέχνη στην εκπαίδευση

Abstract

Η παρούσα πειραματική έρευνα εστιάζεται στη διερεύνηση της επίδρασης ενός Παιδαγωγικού Προγράμματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με έμφαση στη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, το οποίο σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-6 ετών), κατά τη διάρκεια φοίτησής τους στο Νηπιαγωγείο. Για τη διερεύνηση της επίδρασης του συγκεκριμένου Παιδαγωγικού Προγράμματος στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μελετήθηκαν οι παράγοντες «οικολογική γνώση», «στάση προς το περιβάλλον», «σημείο ελέγχου για το περιβάλλον» και «ικανότητα δράσης». Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 77 παιδιά προσχολικής ηλικίας που φοιτούσαν σε δύο Νηπιαγωγεία αστικής περιοχής και τα οποία συγκρότησαν την πειραματική ομάδα και την ομάδα ελέγχου της έρευνας. Η συλλογή των δεδομένων της έρευνας έγινε με ατομική ημι-δομημένη συνέντευξη σε δύο φάσεις, πριν και μετά την εφαρμογή του Παιδαγωγικού Προγράμματος στο σύνολο του δείγματος, καθώς και με παρατήρηση κατά την εφαρμογή του προγράμματος. Το Παιδαγωγικό Πρόγραμμα με θέμα «το νερό» εφαρμόστηκε από την ερευνήτρια σε διάστημα πέντε μηνών (19 συνεδρίες) στα παιδιά της πειραματικής ομάδας. Κάθε μία από τις σχεδιασμένες συνεδρίες αποσκοπούσε συνολικά ή επί μέρους στην ενίσχυση και ανάπτυξη των παραγόντων της έρευνας μέσα από την εφαρμογή βιωματικών ασκήσεων και τεχνικών της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση. Η στατιστική ανάλυση περιελάμβανε συγκριτική μελέτη της πειραματικής ομάδας με την ομάδα ελέγχου καθώς και αναλυτική μελέτη των αποτελεσμάτων των δύο ομάδων από την πρώτη και δεύτερη φάση της συνέντευξης. Επίσης, έγινε ομαδοποίηση των ερωτημάτων σε τέσσερις ενότητες, μία για κάθε παράγοντα και δημιουργήθηκε μία "συνολική βαθμολογία" για κάθε παιδί, ενώ έγιναν συσχετισμοί αυτών μεταξύ τους και με τα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος. Οι συσχετισμοί μελετήθηκαν με τη χρήση ελέγχων στατιστικής σημαντικότητας (X2, t-test, και ANOVA). Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε η πολυπαραγοντική διαδικασία γραμμικής παλινδρόμησης για τη μελέτη της επίδρασης των δημογραφικών στοιχείων στη «συνολική βαθμολογία». Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το Παιδαγωγικό Πρόγραμμα με έμφαση στη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση συνέβαλε σημαντικά στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίας ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και διάρκειας φοίτησης στο Νηπιαγωγείο, καθώς επίσης και στην αλληλεπιδραστική βελτίωση και ενίσχυση των παραγόντων «οικολογική γνώση», «στάση προς το περιβάλλον», «σημείο ελέγχου για το περιβάλλον» και «ικανότητα δράσης» αυτών. Επιπρόσθετα, αποδείχτηκε σημαντική για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση των παιδιών η επίδραση συγκεκριμένων ασκήσεων και τεχνικών από τη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, όπως των "Μιμητικών ασκήσεων", των "Αυτοσχέδιων αναπαραστάσεων -δρώμενων", της "Δραματοποίησης", του "Παιχνιδιού ρόλων”, των "Μεταμορφώσεων", των "Μηχανών" κοντού "Ραδιοφωνικού σταθμού”. Επίσης θετική εκτιμάται η συμβολή των "Θεματικών στιγμιότυπων", των "Αγαλμάτων", της "Καυτής καρέκλας", των "Κινδύνων και εμποδίων", του "Τελετουργικού δρώμενου", και της "Ιδεοθύελλας" στην εφαρμογή και αποτελεσματικότατα του συγκεκριμένου Παιδαγωγικού Προγράμματος.