Ανάπτυξη διδακτικού υλικού για την αξιοποίηση της εικόνας στη διδασκαλία της περιγραφής

Abstract

Στην παρούσα εργασία, αποτυπώνεται η υλοποίηση μίας διδακτικής προσπάθειας, σκοπός της οποίας ήταν η αξιοποίηση της εικόνας ως εκπαιδευτικού μέσου για τη διδασκαλία, σε παιδιά της Β' γυμνασίου, του κειμενικού είδους της περιγραφής και η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας αυτού του τρόπου διδασκαλίας, σε σχέση με τον κλασικό διδακτικό τρόπο, της επισήμανσης στα παιδιά, των αναγκαίων στοιχείων και ενεργειών, για την επιτυχή παραγωγή ενός περιγραφικού κειμένου. Αναλυτικότερα, στα τρία μέρη της εργασίας, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: Στο Α' Μέρος, διερευνώνται διεξοδικά οι θεωρίες μάθησης, οι παιδαγωγικές αντιλήψεις, οι σύγχρονες, επιστημονικές απόψεις για τη διδασκαλία της γλώσσας και την αξιοποίηση της εικόνας, που αποτέλεσαν το θεωρητικό υπόβαθρο της προσπάθειάς μας. Καταρχάς, γίνεται αναφορά στη θεωρία του εποικοδομισμού και στη σημασία της συνεργατικής μάθησης και, στη συνέχεια, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην επικοινωνιακή προσέγγιση της γλώσσας και στη θεωρία για την έννοια του κειμένου και των κειμενικών ειδών. Επόμενος «σταθμός» στη θεωρητική μας διερεύνηση είναι ο γραμματισμός και τα είδη του, λειτουργικός, κριτικός, οπτικός, η έννοια της πολυτροπικότητας και των πολυγραμματισμών. Στο θεωρητικό μέρος αφορά και η ενασχόληση με την έννοια της εικόνας ως εκπαιδευτικού μέσου και τη θεωρία για την ανάλυσή της. Ακολουθεί η παρουσίαση της θεωρίας για το κειμενικό είδος της περιγραφής και η διδασκαλία της περιγραφής, όπως παρουσιάζεται στο Δ.Ε.Π.Π.Σ., τα Α.ΓΊ.Σ. για τη νεοελληνική γλώσσα, στο γυμνάσιο, και το ισχύον σχολικό εγχειρίδιο της Α' Γ/Σ, ενώ το θεωρητικό πλαίσιο ολοκληρώνεται με τη συγκριτική θεώρηση του ισχύοντος και του προηγούμενου σχολικού εγχειριδίου της γλώσσας της Α' Γ/Σ, όσον αφορά στη διδασκαλία της περιγραφής, σε συνάρτηση με τους επικοινωνιακούς στόχους. Στο Β' Μέρος, παρουσιάζεται αναλυτικά η υλοποιηθείσα διδακτική παρέμβαση. Εξηγείται λεπτομερώς η οργάνωση και η προετοιμασία της, με την παρουσίαση των στόχων, παιδαγωγικών - γνωστικών - επικοινωνιακών, της μεθόδου συλλογής των δεδομένων, του μαθητικού δείγματος, στο οποίο εφαρμόστηκε η παρέμβαση, και του διδακτικού υλικού που δημιουργήθηκε, σε αντιστοιχία με τους στόχους της, καν χρησιμοποιήθηκε στη διάρκειά της. Τέλος, παρουσιάζεται η διαδικασία που ακολουθήθηκε, κατά την υλοποίηση της παρέμβασης. Στο Γ' Μέρος, περιγράφονται τα αποτελέσματα της διδακτικής παρέμβασης. Εξηγείται η μέθοδος αξιολόγησης των ερευνητικών δεδομένων που συλλέχτηκαν, πριν και μετά την παρέμβαση, περιγράφονται τα αποτελέσματα της διεξαχθείσας διδασκαλίας και ακολουθεί η συγκριτική θεώρηση των ερευνητικών δεδομένων, για να είναι δυνατή, στη συνέχεια, η διεξαγωγή και η διατύπωση των συμπερασμάτων του διδακτικού αυτού εγχειρήματος, καθώς και η υποβολή προτάσεων για την αποτελεσματική παραγωγή λόγου στα πλαίσια της σχολικής τάξης. Η εργασία ολοκληρώνεται με την παράθεση των παραρτημάτων και της σχετικής βιβλιογραφίας.