Η επίδραση της γλώσσας στην επίλυση προβλημάτων σε μαθητές που έχουν την ελληνική ως δεύτερη γλώσσα

Abstract

Η παρούσα ερευνητική μελέτη αποσκοπεί στην εξέταση της ικανότητας των μαθητών, με την ελληνική ως δεύτερη ή ξένη γλώσσα, να χρησιμοποιούν ενεργητικά και αποτελεσματικά την γνώση τους από και για τον «πραγματικό» κόσμο, ώστε να επιλύουν λεκτικά μαθηματικά προβλήματα στα πλαίσια του σχολείου. Στις σελίδες της εργασίας αναλύονται διεξοδικά οι παράγοντες εκείνοι, που επηρρεάζουν την επίλυση προβλημάτων του παραπάνω τύπου. Τα συγκεκριμένα προβλήματα, διαφέρουν ως προς τα τυπικά- παραδοσιακού τύπου προβλήματα ως προς ένα βασικό σημείο. Για την επίλυσή τους οι μαθητές οφείλουν πέρα από τη γνώση των επιμέρους και κατ αντικείμενο εξειδικευμένων γνωστικών- ακαδημαϊκών γνώσεων (π.χ. των κατάλληλων πράξεων, σχέσεων, των νόμων και των ιδιοτήτων, που συγκροτούν την καθαρά ακαδημαϊκή πλευρά των Μαθηματικών), να λαμβάνουν υπ όψιν τους τις συνθήκες, απαιτήσεις και κυρίως τη λογική που διέπει τις διάφορες καταστάσεις, που δομούνται στα πλαίσια της καθημερινής- πρακτικής αλληλεπίδρασης των ανθρώπων στις μεταξύ τους σχέσεις. Ο κυριότερος παράγοντας, που επηρρεάζει την επίλυση λεκτικών μαθηματικών προβλημάτων είναι η γλώσσα. Η γλώσσα, στην οποία είναι γραμμένο το πρόβλημα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα του παιδιού να αντιληφθεί την προβληματική κατάσταση που έχει να επιλύσει. Η επαρκής γνώση της γλώσσας θα το βοηθήσει να κατανοήσει ποιες θα πρέπει να είναι οι ενέργειές του, να προχωρήσει στην επεξεργασία των δεδομένων που του δίνει το πρόβλημα και εν τέλει να είναι σε θέση να κρίνει τα αποτελέσματα, στα οποία καταλήγει, ώστε να ελέγξει αν αυτά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και αν όχι να τα τροποποιήσει προς αυτήν την κατεύθυνση. Βεβαίως, το να είναι κάποιος μαθητής ικανός χρήστης της γλώσσας του προβλήματος, εξαρτάται άμεσα από το αν αυτή η γλώσσα αποτελεί τη μητρική του ή μια δεύτερη ή ξένη γλώσσα για αυτόν. Το παραπάνω στοιχείο έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές ( Verschaffel et al., 1994; Greer 1993; De Corte et al., 1985) οι περισσότεροι από τους ισχυρίζονται πως όταν τα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα γραμμένα στη μητρική τους γλώσσα ανταπεξέρχονται και καλύτερα σε αυτά. Από εκεί και πέρα εκτενής αναφορά, στα πλαίσια της εργασίας, γίνεται και στην ικανότητα χρήσης των καταστάσεων και των δεδομένων του «πραγματικού» κόσμου, μια ικανότητα, που είναι ιδιαίτερα εμφανής στους μαθητές εκείνους, που καταφέρνουν και δίνουν πλήρως ρεαλιστικές απαντήσεις σε,αυτά τα προβλήματα. Η έρευνα, που έγινε στα πλαίσια της μελέτης αυτής, είχε αυτόν ακριβώς το σκοπό. Να ελέγξει δηλαδή κατά πόσο τα προβλήματα αυτά δυσκολεύουν τους μαθητές με την ελληνική ως δεύτερη ή ξένη γλώσσα, από τη στιγμή, που είναι γραμμένα σε αυτήν. Επίσης, κάτι άλλο που ελέγχεται μέσω αυτής της έρευνας είναι κατά πόσο η ευρεία ή μη χρήση της ελληνικής γλώσσας ωφελεί τους μαθητές αυτούς. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς δείχνουν πως εν τέλει σε πολύ μικρό βαθμό οι μαθητές κάνουν χρήση ή μπορούν να κάνουν χρήση δεξιοτήτων και στρατηγικών επίλυσης τέτοιων προβλημάτων, αλλά και της γνώσης τους για τον κόσμο όπως αυτοί τον ζουν και τον βιώνουν μέσα από την καθημερινότητά τους και των αλληλεπιδράσεων τους με τα τριγύρω τους διάφορα στοιχεία του. Επιπλέον, μέσα από την έρευνα φάνηκε ότι η αδυναμία αυτή των μαθητών επιτείνεται όταν οι ίδιοι δεν είναι ικανοί χρήστες της γλώσσας, στην οποία εκφέρεται το πρόβλημα.