Οι οικονομικές διακυμάνσεις στην Ελλάδα κατά το τρίτο και τέταρτο μακρό κύμα

Abstract

Η παρακάτω εργασία επικεντρώνει το ερευνητικό της ενδιαφέρον στην ανάλυση και περιγραφή των κυκλικών οικονομικών διακυμάνσεων της Ελληνικής οικονομίας μεταξύ των ετών 1895 - 1990. Πιο συγκεκριμένα, ως ιστορικό και εμπειρικό υπόβαθρο για τη διερεύνηση των οικονομικών διακυμάνσεων χρησιμοποιείται η περίπτωση της Ελλάδας στη διάρκεια του μεσοπολέμου και στη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου. Ή καλύτερα, όπως αναφέρεται στον τίτλο της εργασίας, κατά το τρίτο (1895 - 1940) και τέταρτο (1940 - 1990) μακρό κύμα σύμφωνα με τις θεωρίες του Ν. D. Kondratiev. Στο εισαγωγικό κεφάλαιο της εργασίας αναλύονται η θεωρία των διακυμάνσεων και των φάσεων του οικονομικού κύκλου καθώς και η θεωρία των μακρών κυμάτων του τύπου Kondratiev. Η οικονομική δραστηριότητα μιας οικονομίας άλλοτε αυξάνεται γρήγορα, άλλοτε αργά και άλλοτε μειώνεται. Δηλαδή άλλοτε χαρακτηρίζεται από άνθηση, άλλοτε από κρίση, άλλοτε από κάθοδο κι άλλοτε από ύφεση. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας συντελείται μια παρουσίαση των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων της εποχής της Ελλάδας του μεσοπολέμου (1895 - 1990). Κατ αρχήν θεμελιώνουμε την άποψη ότι τα οικονομικά μεγέθη επιτρέπουν το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα βρισκόταν κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου σε μια έντονη διαδικασία ποσοτικής οικονομικής ανάπτυξης και διεύρυνσης των παραγωγικών της δυνάμεων. Στη συνέχεια συνθέτουμε ένα χρονικό της οικονομικής εξέλιξης της Ελλάδας μεταξύ των ετών 1895 - 1940 από το οποίο προκύπτει η παραπάνω ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας όσο και η επισήμανση των σημαντικότερων που υπέστη η οικονομική δραστηριότητα την εποχή αυτή. Έτσι αποδεικνύεται πως τα έτη 1922, 1926 και 1932 αποτελούν τα κατώτατα σημεία οικονομικής ύφεσης, ενώ στις περιόδους πριν, μεταξύ και μετά από τα χρονικά αυτά ορόσημα εκτυλίσσονται και τρεις διαδοχικές φάσεις του οικονομικού κύκλου του μεσοπολέμου. Αναζητώντας μια ερμηνεία για την εμφάνιση των οικονομικών διακυμάνσεων σ αυτή την περίοδο, επισημαίνουμε τη σχέση μεταξύ ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου, νομισματικής κυκλοφορίας και βιομηχανικής δραστηριότητας. Το δεύτερο κεφάλαιο αφιερώνεται στην ανάλυση της οικονομικής και πολιτικής επισκόπησης της μεταπολεμικής περιόδου της Ελλάδας (1940 - 1990). Συντάσσουμε πάλι χρονολόγιο των εξελίξεων όπου περιγράφονται αναλυτικά οι οικονομικές διακυμάνσεις της ελληνικής οικονομίας με βάση τα μεγέθη της συνολικής παραγωγής, της συνολικής ζήτησης και προσφοράς, του ΑΕΠ, του πληθωρισμού και με βάση τα στοιχεία της γεωργίας, της βιομηχανίας, των εισαγωγών και εξαγωγών. Το τελευταίο μέρος της εργασίας αφιερώνεται στην καταγραφή των κυριότερων πορισμάτων τα οποία προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έρευνα και αφορούν ερμηνείες της οικονομικής πορείας της Ελλάδας κατά το τρίτο και τέταρτο μακρό κύμα.