Επαγγελματική εξουθένωση και επαγγελματική ικανοποίηση εκπαιδευτικών

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης της επαγγελματικής εξουθένωσης και ικανοποίησης και ειδικότερα η σχέση αιτίας - αιτιατού στο χώρο της εκπαίδευσης, μέσα σε δυο διαφορετικές χρονικές στιγμές της σχολικής χρονιάς, τον Οκτώβριο και Μάιο. Ακόμη μελετήθηκε η επίδραση των οργανωσιακών μεταβλητών (ασάφειας ρόλου, σύγκρουσης ρόλου, ασφάλειας στην εργασία, αυτονομίας, διαχείρισης χρόνου) στην εμφάνιση συμπτωμάτων εξουθένωσης αλλά και στην ικανοποίηση των εκπαιδευτικών στον εργασιακό τους χώρο. Στην έρευνα συμμετείχαν 490 καθηγητές φυσικής αγωγής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από πέντε νομούς της χώρας (Δράμας, Καβάλας, Σερρών, Κιλκίς, Κοζάνης). Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν μία σειρά από ερωτηματολόγια τα οποία αξιολογούσαν: την επαγγελματική ικανοποίηση, την επαγγελματική εξουθένωση που βιώνουν οι εκπαιδευτικοί και τις οργανωσιακές μεταβλητές. Από τις διαστάσεις της εξουθένωσης η ‘συναισθηματική εξάντληση’ οδηγεί σε μείωση της επαγγελματικής ικανοποίησης ως προς τη διάσταση ‘φύση της εργασίας’, χωρίς να ισχύει το αντίστροφο. Ο παράγοντας ‘φύση της εργασίας’ οδηγεί σε αυξημένο αίσθημα ‘προσωπικής επίτευξης’, χωρίς να ισχύει το αντίστροφο. Η επίδραση των οργανωσιακών μεταβλητών στις διαστάσεις της εξουθένωσης και ικανοποίησης επιβεβαιώθηκε μεταξύ της ασάφειας ρόλων και της ‘προσωπικής επίτευξης’, της σύγκρουσης ρόλων με τις διαστάσεις της ικανοποίησης ‘φύση της εργασίας’, ‘προϊστάμενος’, ‘οργανισμός ως σύνολο’, της αυτονομίας με τη διάσταση ‘οργανισμός ως σύνολο’ και τη ‘συναισθηματική εξάντληση’ και τέλος της ασφάλειας της εργασίας με τη ‘συναισθηματική εξάντληση’ και την αποπροσωποποίηση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι καθηγητές φυσικής αγωγής βιώνουν χαμηλά επίπεδα εξουθένωσης και είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με το επάγγελμα τους.