Εδαφική συνοχή και χωρικός σχεδιασμός. Η ανάγκη συντονισμού των πολτικών στην Ελλάδα

Abstract

Η έννοια της «εδαφικής συνοχής» ενσωματώθηκε πρόσφατα στη Συνθήκη της Λισαβόνας, ως η συμπληρωματική συνιστώσα της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, αξιοποιώντας πολυετείς διεργασίες. Βασικό εργαλείο υλοποίησης μέσω των πολιτικών της ΕΕ είναι η υιοθέτηση της προσέγγισης των ολοκληρωμένων «κατά τόπους» πολιτικών. Κεντρική επιδίωξη αποτελεί η ολοκλήρωση των πολιτικών της ΕΕ με εδαφική επίδραση και, επιχειρησιακά, η κατεύθυνση των παρεμβάσεων σε συγκεκριμένα χωρικά πλαίσια σύμφωνα με τις τοπικές ανάγκες. Ο χωρικός σχεδιασμός καλείται να συμβάλει στην προώθηση της εδαφικής συνοχής, αναδεικνύοντας το εδαφικό δυναμικό των περιοχών και λειτουργώντας ως πλαίσιο συντονισμού των σχετικών πολιτικών. Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να ξεπεραστούν δυσκολίες που πηγάζουν από τον τομεακό κατακερματισμό των πολιτικών καθώς και διοικητικοί και θεσμικοί περιορισμοί σε τοπικό επίπεδο. Ένα. χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ανεπαρκείς συνδέσεις μεταξύ των κατευθύνσεων των πολιτικών αναπτυξιακού προγραμματισμού και χωρικού σχεδιασμού στην Ελλάδα. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με ανεπάρκειες που παρατηρούνται στην υλοποίηση χωρικών πολιτικών, υπονομεύει τον αναπτυξιακό ρόλο του χωρικού σχεδιασμού και την αποτελεσματική υποστήριξη των αναπτυξιακών επιλογών και σε τοπικό επίπεδο. Ως βασική κατεύθυνση θεραπείας αναδεικνύεται η ολοκλήρωση των πολιτικών σύμφωνα με τις αρχές της «Χωρικής Διακυβέρνησης».