Μορφολογική παραλλακτικότητα στην αφίδα Aphis Gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae)

Abstract

Μελετήθηκαν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά 78 παρθενογενετικών σειρών της αφίδας Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) που συλλέχθηκαν από διαφορετικούς ξενιστές και εκτράφηκαν σε πιπεριά κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Τα δείγματα του A. gossypii συλλέχθηκαν από την Μελική Πιερίας από μπάμια (Hibiscus esculentus L. (Malvaceae)), από τα Λεχώνια Μαγνησίας από κολοκύθι (Cucurbita pepo L. (Cucurbitaceae)), από το Βόλο Μαγνησίας από μολόχα (Malva silvestris L. (Malvaceae)), ιβίσκο (Hibiscus sp. (Malvaceae)), κολοκύθι, αγγούρι (Cucumis sativa L.), από το Βελεστίνο Μαγνησίας από βαμβάκι (Gossypium hirsutum L. (Malvaceae)) και από την Κατερίνη Πιερίας από καρπούζι (CitruUus vulgaris Schrad.), πεπόνι (Cucumis melo L.) (Cucurbitaceae), βαμβάκι. Οι παρθενογενετικές σειρές εκτράφηκαν σε πιπεριά για 3-10 γενιές, στους 23°C και L16:D8. Περίπου δέκα ενήλικα άπτερα παρθενογενετικά θηλυκά από κάθε παρθενογενετική σειρά έγιναν μόνιμα παρασκευάσματα (slides). Σε κάθε ατομική αφίδα μετρήθηκαν συνολικά 13 μορφολογικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με τη μέθοδο των Ilarco & Van Harten (1987). Τα δεδομένα από τις 78 παρθενογενετικές σειρές επεξεργάστηκαν ταυτόχρονα με τη μέθοδο της Ανάλυσης Κανονικών Μεταβλητών (Canonical Variates Analysis, CVA) προκειμένου να εξετασθεί ο τυχόν διαχωρισμός τους. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δεδομένων έδειξαν ότι οι παρθενογενετικές σειρές διαφοροποιούνται σε δυο ομάδες. Εν τούτοις δεν παρατηρήθηκε συγκεκριμένη μορφολογική ή γεωγραφική διαφοροποίηση ανάμεσα στις παρθενογενετικές σειρές που αποικίζουν βαμβάκι, κολοκυνθοειδή, μπάμια και λοιπούς ξενιστές γεγονός που αποκλείει την εξειδίκευση του είδους A. gossypii σε μια από τις παραπάνω ομάδες φυτών-ξενιστών. Η έλλειψη εξειδίκευσης σε μια από τις ομάδες φυτών-ξενιστών υποδηλώνει ότι το είδος A. gossypii δεν αποτελεί ξεχωριστή φυλή για το βαμβάκι, τα κολοκυνθοειδή, τη μπάμια και τους λοιπούς ξενιστές. Η πρακτική προέκταση των αποτελεσμάτων της παρούσας αφορά στην έλλειψη εξειδίκευσης των πληθυσμών του A. gossypii που μελετήθηκαν σε κάποιο από τα φυτά-ξενιστές. Το γεγονός αυτό σχετίζεται τόσο με τη μετακίνηση του είδους τόσο από τις περιοχές διαχείμασης προς τις καλλιέργειες όσο και από τις μετακινήσεις μεταξύ των καλλιεργειών. Επίσης, σχετίζεται με τον αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης ιών στα κολοκυνθοειδή, καθώς και με τη δημιουργία και εξάπλωση γενοτύπων ανθεκτικών σε εντομοκτόνα με διασπορά τους ανάμεσα σε καλλιέργειες (π.χ. από βαμβάκι σε κολοκύθι). Τα αποτελέσματα της έρευνας παροτρύνουν για περαιτέρω μελέτη του είδους A. gossypii που αποικίζει τις συγκεκριμένες ομάδες ξενιστών προκειμένου να εντοπισθεί το κοινό γνώρισμα των παρθενογενετικών σειρών-μελών των δυο ομάδων που προέκυψαν μετά τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων της σωματομετρίας. Για το σκοπό αυτό συνίσταται η μελλοντική χρήση μοριακών μεθόδων ανάλυσης DNA όπως π.χ. RAPD-PCR.