Βιοκλιματικές παρεμβάσεις στον πολεοδομικό ιστό του Ηρακλείου

Abstract

Στην παρούσα εργασία επιχειρείται μια βιοκλιματική παρέμβαση σε κεντρική περιοχή του Ηρακλείου Κρήτης. Η περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνει τους πεζόδρομους Δαιδάλου, Κοραή και την πλατεία που βρίσκεται στον πεζόδρομο Κοραή. Οι χρήσεις που εντοπίζονται στην περιοχή είναι κυρίως εμπορικά καταστήματα ( κατά μήκος της Δαιδάλου) και χώροι αναψυχής όπως εστιατόρια και καφετέριες ( κατά μήκος της Κοραή και στην πλατεία). Ο προσανατολισμός και των δυο δρόμων είναι Βοριοανατολικός - Νοτιοδυτικός. Τα ύψη των παράπλευρων κτιρίων ποικίλουν, ενώ το πλάτος και των δύο δρόμων κυμαίνεται από5 έως 6 μέτρα. Παρόλο που το πλάτος των δρόμων δεν είναι μεγάλο, ωστόσο, λόγω του προσανατολισμού η περιοχή ηλιάζεται σε ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, με αποτέλεσμα να επικρατεί έλλειψη θερμικής άνεσης στους χρήστες, ενώ συχνά προκαλούνται ανακλάσεις στις βιτρίνες των καταστημάτων. Το πρόβλημα εντείνεται το καλοκαίρι. Για την αύξηση του ποσοστού άνεσης των χρηστών προτείνεται η εγκατάσταση μιας ελαφριάς μεταλλικής κατασκευής που ρυθμίζει το ποσοστό ηλιασμού της περιοχής κάθε χρονική στιγμή, χωρίς να εμποδίζει την κίνηση του αέρα. Στην πρώτη φάση της μελέτης γίνεται ανάλυση του κέντρου του Ηρακλείου με φωτογραφίες και χάρτες. Εντοπίζεται η περιοχή παρέμβασης και γίνονται κάθετες τομές ώστε να υπολογιστεί η σκιά που δίνουν τα υφιστάμενα κτίρια από τις 9.00 - 17.00 για της ημέρες μέγιστης και ελάχιστης ηλιοφάνειας ( 21/06, 21/12 αντίστοιχα ), κατά της ισημερίες ( 21/03 και 21/09 ) αλλά και για τον Ιούλιο και Αύγουστο ( 21/07, 21/08 ). Πάνω σε αυτές τις τομές χαράσσεται η ακτίνα του ήλιου για κάθε ακέραιη ώρα. Στην συνέχεια, γίνονται δοκιμές για τις κατάλληλες θέσεις που μπορούν να τοποθετηθούν στέγαστρα προκειμένου να σκιάσουν την περιοχή. Παράλληλα, γίνεται μελέτη της υφής της σκιάς που δίνουν διάφορα υλικά. Κατασκευάζονται μακέτες στεγάστρων που δίνουν διαφορετικές σκιές και γίνονται πιθανοί συνδυασμοί. Στη συνέχεια γίνονται χαράξεις κατά μήκος της περιοχής προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ενιαίο δίκτυο τοποθέτησης των στεγάστρων. Με βάση αυτές τις χαράξεις γίνονται μακέτες εργασίας όπου τοποθετούνται διάφορα στέγαστρα. Η πυκνότητα των στεγάστρων διαφέρει ανάλογα με τον χρόνο που ηλιάζεται κάθε περιοχή. Πυκνά στέγαστρα τοποθετούνται πάνω σε τμήματα του δρόμου που ηλιάζονται για αρκετές ώρες καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Γίνεται ειδική κατασκευή προσομοίωσης με βάση το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της περιοχής, η οποία χρησιμοποιήθηκε σε εργαστήριο προσομοίωσης του ήλιου στο πανεπιστήμιο για τη φωτογράφηση των μακετών εργασίας και την αποτύπωση των σκιών από τις 10.00 - 17.00 για την ημέρα μέγιστης ηλιοφάνειας ( 21 Ιουνίου). Έτσι, καταλήγουμε στη δημιουργία μιας μεταλλικής κατασκευής η οποία θα αποτελείται από αυτορυθμιζόμενα στέγαστρα διαφορετικής πυκνότητας και κλίσης. Τα στέγαστρα θα αποτελούνται από περσίδες αλουμινίου πλάτους 15 εκατοστών και μήκους 3 μέτρων, οι οποίες θα στρέφονται ανάλογα. Οι περσίδες στηρίζονται σε συρματόσχοινο, το οποίο στηρίζεται σε μεταλλικές δοκούς κυκλικής διατομής. Για ανοίγματα ως και 6 μέτρα ( πεζόδρομοι) η διατομή των δοκών είναι 6 εκατοστά, ενώ για ανοίγματα 10 - 15 μέτρα ( πλατεία ) 16 εκατοστά. Οι μεταλλικές δοκοί πακτώνονται στις προσόψεις των παράπλευρων κτιρίων. Σε ορισμένες από τις περσίδες θα ενσωματωθούν φώτα που θα φωτίζουν την περιοχή τις βραδινές ώρες. Τα στέγαστρα που προτείνονται χωρίζονται σε δυο επίπεδα. Στο χαμηλότερο επίπεδο, κατά μήκος ολόκληρης της περιοχής, οι μεταλλικές δοκοί είναι κάθετες στις προσόψεις των κτιρίων, ενώ οι περσίδες παράλληλες προς αυτές. Ωστόσο, διαφοροποιούνται τα στέγαστρα των πεζοδρόμων στο υψηλότερο επίπεδο, όπου οι δοκοί τοποθετούνται διαγώνια, δημιουργώντας οξείες και αμβλείες γωνίες με τις προσόψεις των κτιρίων. Έτσι, η υφή της σκιάς διαφοροποιείται ανάλογα με την χρήση ( δρόμος - πλατεία). Τέλος, έγινε έρευνα για την πιθανή αντικατάσταση των περσίδων αλουμινίου που προτείνονται, με άλλα εναλλακτικά υλικά περσίδων. Μπορούν, λοιπόν, να προσαρμοστούν περσίδες φουσκωτές διάτρητες γυάλινες χρωματιστές, φωτοβολταικές κ.λ., ενώ επίσης ο μηχανισμός περιστροφής τους μπορεί να γίνεται αυτόματα μέσω ειδικού φωτοαισθητήρα.