Αξιολόγηση παραγωγικής συμπεριφοράς φυσικοχημικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών ποικιλιών πατάτας (Solanum tuberosum L.) σε συνθήκες διαφορετικής λίπανσης και μετασυλλεκτικών μεταχειρίσεων

Abstract

Σε πείραμα αγρού που έγινε στα Τρίκαλα κατά την ανοιξιάτικη περίοδο μελετήθηκε παραγωγική συμπεριφορά (απόδοση) τα φυσικοχημικά (ολική οξύτητα, pH, περιεκτικότητα της βιταμίνης C και των νιτρικών και συνεκτικότητα,) και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά πέντε ποικιλιών πατάτας. Συγκεκριμένα μελετήθηκε 1) επίδραση αζωτούχου και καλιούχου λίπανσης (Ν:Κ 0:0, Ν:Κ 1:1, Ν:Κ 3:1 και Ν:Κ 1:4), 2) επίδραση γενοτύπου (πέντε ποικιλίες, Spunta, Jaerla, Monalisa, Marabel και Liseta), 3) επίδραση της εποχής συγκομιδής (τρεις διαδοχικές συγκομιδές, 01 Ιουλίου 2002, 08 Ιουλίου 2002 και 15 Ιουλίου 2002) και 4) επίδραση του χρόνου αποθήκευσης σε θερμοκρασία 4 °C ± 1 και σχετικής υγρασίας 90% (90 και 180 ημέρες). Σχετικά με την παραγωγική συμπεριφορά αναλογία Ν:Κ 3:1 παρουσίασε την μεγαλύτερη απόδοση, τον μεγαλύτερο αριθμό και μέγεθος κονδύλων από τις υπόλοιπες μεταχειρίσεις. Μεταξύ των ποικιλιών, Liseta υπερτερεί ως προς την απόδοση, ενώ Marabel μειονεκτεί έναντι των υπολοίπων. Ως προς το μέγεθος των κονδύλων υπερτερεί Spunta ενώ τον μεγαλύτερο αριθμό κονδύλων είχε η Liseta χωρίς όμως να διαφέρει σημαντικά από τις Marabel και Monalisa. Η απόδοση, αριθμός και το μέγεθος των κονδύλων παρέμειναν στα ίδια επίπεδα στιςτρειςδιαδοχικέςσυγκομιδέςπαρά το γεγονός μια μικρής μείωσης τόσο στην απόδοση όσο κα στο μέγεθος των κονδύλων. Το ποσοστό ξηράς ουσίας αυξήθηκε σημαντικά στην αναλογία Ν:Κ 1:4 έναντι των υπολοίπων μεταχειρίσεων. Ως προς τις ποικιλίες η Spunta υστερεί σημαντικά ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό είχε Marabel. Το ποσοστό ξηράς ουσίας (%) μειώθηκε μεταξύ 1 ης και 3ης συγκομιδής. Ως προς την απόδοση σε ξηρά ουσία συνδυασμός ποικιλία Liseta και Ν:Κ 3:1 υπερείχε έναντι των υπολοίπων. Η αναλογία Ν:Κ 1:4 αύξησε σημαντικά την περιεκτικότητα της βιταμίνηςC ενώ μικρότερη περιεκτικότητα βρέθηκε στουςκονδύλους των φυτών της μεταχείρισης Ν:Κ 3:1 χωρίς όμως να διαφέρει σημαντικά από τις μεταχειρίσεις Ν:Κ 1:1 και Ν:Κ 0:0. Ως προς τις ποικιλίες, Monalisa υπερτερεί σημαντικά ενώ Jaerla και Spunta είχαν τις χαμηλότερες τιμές. Η βιταμίνη C των κονδύλων μειώθηκε διαδοχικά από την 1η στην 3η συγκομιδή αλλά και κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης. Η περιεκτικότητα των νιτρικών αυξήθηκε σημαντικά στην μεταχείριση Ν:Κ 3:1, ενώ ως προς τις ποικιλίες Jaerla είχε την μεγαλύτερη συγκέντρωση και Spunta την μικρότερη. Οι διαδοχικές συγκομιδέςείχαν ωςαποτέλεσμα την μείωση των νιτρικών. Παρόμοια τάση βρέθηκε και κατά την αποθήκευση. Σχετικά με το pH και την ολική οξύτητα δεν υπήρξε σημαντική επίδραση των μεταχειρίσεων Ν:Κ. Μεταξύ των ποικιλιών , Marabel υπερτερούσε ενώ Liseta είχε την χαμηλότερη τιμή ως προς το pH ενώ ως προς την ολική οξύτητα ποικιλία Spunta υπερείχε και Jaerla είχεχην κατώτερη τιμή. To pH μειώθηκε κατά τις τρεις διαδοχικές συγκομιδές ενώ ολική οξύτητα αυξήθηκε σημαντικά. αποθήκευση για 90 και 180 ημέρες είχε ως αποτέλεσμα την μείωση του pH και την αύξηση τηςολικήςοξύτητας. Η μεταχείριση Ν:Κ 1:4 αύξησε σημαντικά την συνεκτικότητα των κονδύλων ενώ οι κόνδυλοι των φυτών της μεταχείρισης Ν:Κ 0:0 υστερούσαν σημαντικά έναντι των φυτών των υπολοίπων επεμβάσεων. Μεταξύ των ποικιλιών, Jaerla βρέθηκε πιο συνεκτική ενώ λιγότερο συνεκτική ποικιλία ήταν Marabel. συνεκτικότητα των κονδύλων από την 1η έως την 3η συγκομιδή μειώθηκε. αποθήκευση επίσηςμείωσε την συνεκτικότητα των κονδύλων μετά από 90 και 180 ημέρες. Τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τα οποία επηρεάσθηκαν από τις αναλογίες Ν:Κ ήταν φωτεινότητα του περιδέρματος και οσμή των νωπών κονδύλων ενώ τα χαρακτηριστικά των βρασμένων κονδύλων δεν επηρεάστηκαν. Οι μεταχειρίσεις Ν:Κ 0:0 και Ν:Κ 1:1 αύξησαν σημαντικά τη φωτεινότητα των νωπών κονδύλων. Η αναλογία Ν:Κ 3:1 αύξησε την οσμή των νωπών κονδύλων χωρίς όμως να διαφέρει από την Ν:Κ 1:4. Μεταξύ των ποικιλιών, υπήρξαν σημαντικέςδιαφορέςστα περισσότερα χαρακτηριστικά. Οι ποικιλίες οι οποίες υπερείχαν ως προς την γενική αποδοχή των νωπών κονδύλων ήταν οι Monalisa και Marabel, ενώ η ποικιλία Monalisa υπερείχε ως προς τη γενική αποδοχή των βρασμένων κονδύλων χωρίς να διαφέρει σημαντικά από τις Marabel και Spunta. Την χαμηλότερη γενική αποδοχή είχε Liseta και οποία διέφερε μόνο από την Monalisa. εποχή συγκομιδής επηρέασε σημαντικά το χρώμα, τη φωτεινότητα, τη συρρίκνωση, την τραχύτητα του περιδέρματος, το χρώμα του εσωτερικού μέρους, την υγρασία, τα ελαττώματα, και την γενική αποδοχή της νωπής πατάτας, ενώ δεν επηρέασε τις οργανοληπτικές ιδιότητες των μαγειρεμένων κονδύλων. Παρά το γεγονός ότι γενική αποδοχή των νωπών κονδύλων μειώθηκε σημαντικά με τις διαδοχικές συγκομιδές γενική αποδοχή της βρασμένης πατάτας ήταν καλύτερη στην 2η και 3η συγκομιδή έναντι της 1 ης. αποθήκευση των κονδύλων επηρέασε σημαντικά τα περισσότερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά υποβαθμίζοντας την ποιότητα των νωπών και των βρασμένων κονδύλων. Τα μόνα χαρακτηριστικά τα όποια δεν έδειξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χρόνων αποθήκευσης ήταν ευκολία δημιουργίας βλωμού (αμυλώδης ή αλευρώδης υφή), αριθμός μασημάτων και το εσωτερικό χρώμα των μαγειρεμένων κονδύλων.