Φαρμακογενετική ανάλυση συσχέτισης πολυμορφισμών του γονιδίου TNFα και των υποδοχέων του και ανταπόκρισης στη θεραπεία αντί - TNFα παραγόντων σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Abstract

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια χρόνια, αυτοάνοση, πολυπαραγοντική νόσος και εμφανίζεται περίπου στο 1% του πληθυσμού παγκοσμίως με σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Την τελευταία δεκαετία η εισαγωγή των βιολογικών αναστολέων του TNFa (Infliximab, Etanercept, Adalimumab) έχουν επιφέρει επανάσταση στην θεραπεία ασθενών με ΡΑ όσον αφορά την αποτελεσματικότητα αλλά και ραγδαία αύξηση στο κόστος. Ωστόσο τα κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι μόνο το 50-60% των ασθενών ανταποκρίνονται στην θεραπεία, ενώ πολλοί ασθενείς έχουν μερική ύφεση των συμπτωμάτων. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η συσχέτιση γνωστών πολυμορφισμών στον υποκινητή του γονιδίου TNFa (G-238A, G-308A, C-857T) και στους υποδοχείς του, TNFR1 (A36G) και TNFR2 (T676G), με την κλινική ανταπόκριση (DAS28) των ασθενών με ΡΑ στη θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες, στον ελληνικό πληθυσμό, με απώτερο στόχο την ανάδειξη ενός προγνωστικού απλοτύπου για την ανταπόκριση στη δεδομένη θεραπεία Υλικό της μελέτης αποτέλεσαν ασθενείς (η=100) από την Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα που έχουν λάβει αντί - TNFa (Infliximab, Etanercept, Adalimumab), για τουλάχιστον 6 μήνες. Οι ασθενείς έχουν διαγνωστεί με ενεργό ρευματοειδή αρθρίτιδα, οριζόμενη με την βαθμολογία DAS28 > 3.2, κατά την εισαγωγή τους στην θεραπεία. FI ανταπόκριση στη θεραπεία αξιολογήθηκε σύμφωνα με τα κλινικά πρωτόκολλα και τα κριτήρια EULAR. FI γονοτύπηση των ασθενών πραγματοποιήθηκε από το περιφερικό αίμα των ασθενών με τη μέθοδο PCR-RFLP. FI ανάλυση συσχέτισης των πολυμορφισμών του TNFa και των υποδοχέων του με την ανταπόκριση στην δεδομένη θεραπεία στους 3 και 6 μήνες δεν οδήγησε σε κάποιο στατιστικά θετικό αποτέλεσμα, πρόβλεψης θετικής ή/και αρνητικής ανταπόκρισης στην θεραπεία. Συγκεκριμένα, αν και η μελέτη αυτή είναι η μεγαλύτερη που πραγματοποιήθηκε στον ελληνικό χώρο, ο μικρός σχετικά πληθυσμός ασθενών (η=100) δεν αφήνει πολλά περιθώρια για χρήσιμα συμπεράσματα, όπως αυτό αντανακλάται από τον υπολογισμό της στατιστικής δύναμης της μελέτης (53%). Παρά την εκτεταμένη μελέτη των ασθενών που λαμβάνουν θεραπεία αντί- TNFa, μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να συνδέουν πειστικά τη θεραπευτική έκβαση (θετική ή αρνητική) με τα γενετικά χαρακτηριστικά του ασθενούς υπό θεραπευτική αγωγή. Η παρούσα μελέτη βάζει τις βάσεις για την μελλοντική ανάδειξη ενός προγνωστικού γενετικού απλοτύπου για την ανταπόκριση στην αντί - TNFa θεραπεία των ασθενών με ΡΑ στον ελληνικό πληθυσμό.