Η ηγεσία στο σχολικό περιβάλλον

Abstract

Η έννοια της «ηγεσίας» συνίσταται στο συνδυασμό φιλοσοφικής προσέγγισης, έμφυτων ικανοτήτων και επίκτητων προσόντων. Στη βιβλιογραφία συναντιούνται αρκετοί ορισμοί για την ηγεσία που όλοι τους σχεδόν συγκλίνουν προς την καθοδήγηση ατόμων για την επίτευξη κοινών στόχων. Σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης ήταν η προσέγγιση και η οριοθέτηση, της έννοιας της ηγεσίας στην εκπαίδευση. Ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών του ηγέτη στο σχολικό περιβάλλον. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, δημοσιευμένων άρθρων της τελευταίας δεκαετίας, τα οποία εντοπίστηκαν σε ηλεκτρονικές βάσεις και ήταν γραμμένα στην αγγλική και ελληνική γλώσσα. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι για να θεωρηθεί ένας εκπαιδευτικός ως ηγέτης θα πρεπει να τον διακρίνουν χαρακτηριστικά όπως να δεσμεύεται στους μαθητές του, να είναι δίκαιος, ελεύθερος από προκαταλήψεις, υποστηρικτικός, προσεγγίσιμος, με επικοινωνιακές δεξιότητες, παιδαγωγικές δεξιότητες, κατανόηση, και να δουλεύει σκληρά. Πέρα από αυτό, ο διευθυντής κατέχει κατεξοχήν ρόλο ηγέτη στο σχολικό περιβάλλον. Είναι αυτός που ασκεί εξουσία και είναι σε θέση να επηρεάσει και μαθητές και δασκάλους. Ακριβώς γι αυτό είναι και ο υπεύθυνος για τον καθορισμό στόχων και για την εύρεση ενός κοινού οράματος μεταξύ των συντελεστών της σχολικής επίτευξης, δηλαδή με δασκάλους, μαθητές και γονείς. Τέλος η συμπεριφορά που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των αναπτυξιακών χρόνων ενός ατόμου, ενδέχεται να επηρεάσει το αν θα επιδείξει ηγετική συμπεριφορά αργότερα στην ενήλικη ζωή του, στο χώρο εργασίας του. Συμπερασματικά, η ηγεσία του εκπαιδευτικού (δασκάλου) είναι μια διαδικασία επίδρασης που είναι σε εξέλιξη και έχει αντίκτυπο σε μια σειρά συμπεριφορών των μαθητών αλλά και στο σχολικό περιβάλλον. Τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά καλούνται οι διευθυντές να συνεργαστούν με τους δασκάλους για να επιτύχουν τους σκοπούς της εκπαίδευσης ώστε να επιδράσουν στη σχολική επίτευξη των μαθητών. Επιπλέον αυτών, εξαιτίας των νέων συνθηκών που επήλθαν στο σύγχρονο σχολικό περιβάλλον, προκύπτει σήμερα η ανάγκη ενός μερικού ή ακόμη και ολικού επαναπροσδιορισμού του ρόλου της ηγεσίας στο σχολικό περιβάλλον.