Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου: απόψεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ν. Μαγνησίας

Abstract

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θεσμών και του εκπαιδευτικού έργου συγκεντρώνει, τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, τόσο στη διεθνή, όσο και στην ελληνική βιβλιογραφία. Εθνικοί και διεθνείς οργανισμοί έχουν συμπεριλάβει στους προγραμματισμούς έρευνας και αναζητήσεων τα θέματα που συνδέονται με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θεσμών, του εκπαιδευτικού έργου, τις επιδόσεις των μαθητών, της εξάπλωσης των νέων τεχνολογιών, της επαγγελματικής ένταξης των αποφοίτων. Άλλωστε το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών θεσμών και του εκπαιδευτικού έργου είναι συνδεδεμένο με πολλά προβλήματα εκπαιδευτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων σε διάφορες χώρες. Εκτός των άλλων, είναι σημαντικό γιατί καθορίζει σημαντικές λειτουργίες του σχολικού συστήματος. Η εκπαιδευτική αξιολόγηση στην Ελλάδα βρίσκεται για 20 και πλέον έτη σε μια κατάσταση εκκρεμότητας και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μαυρογιώργος (2003, σ. 26), «περιφέρεται ως απειλή και ως φάντασμα». Στο διάστημα αυτό ψηφίστηκαν τρεις νόμοι, προτάθηκαν πάνω από 10 σχέδια Π.Δ., δημοσιεύθηκαν αρκετές Υ.Α. και γενικά υπήρξε μια ατελείωτη «σισύφεια» πορεία μέσα από αντιφάσεις και αναιρέσεις, χωρίς τελική εφαρμογή κανενός συστήματος εκπαιδευτικής αξιολόγησης. Το ενδιαφέρον της πολιτείας για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού θεσμού και των φορέων του δεν αποτελεί μόνο υποχρέωσή της για τη βελτίωσή τους στην προοπτική του μέλλοντος, μια και ο εκπαιδευτικός διδάσκει στο παρόν, για ένα δύσκολα προσδιοριζόμενο μέλλον, αλλά και υποχρέωσή της προς τους μελλοντικούς πολίτες της, τους «παραλήπτες» του μέλλοντος της. Στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης για την αναγκαιότητα ή μη της αξιολόγησης και ιδιαίτερα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου, αυτή η εργασία αποτελεί μια προσπάθεια συνδυασμού των επιστημονικών τάσεων για το γνωστικό αντικείμενο της αξιολόγησης, όπως διαμορφώνονται στην προοπτική της εναρμόνισης των εκπαιδευτικών συστημάτων στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Ακόμη η σχετικότητα της έρευνας που πραγματοποιήσαμε θεμελιώθηκε στην ανάγκη να γνωρίσουμε τις απόψεις των ίδιων των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στη δημόσια εκπαίδευση και όχι εκπροσώπων τους, καθώς μάλιστα έχουν περάσει περισσότερα από 20 χρόνια από την εφαρμογή κάποιου είδους αξιολόγησης στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, μετά την κατάργηση του θεσμού του επιθεωρητή και οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σήμερα σε μεγάλο βαθμό έχουν έμμεση πείρα αυτής της αξιολόγησης. Η διασταύρωση των αποτελεσμάτων της έρευνας με τα αποτελέσματα άλλων ερευνών θα συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός συστήματος αξιολόγησης από την πολιτεία που θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις θέσεις των εκπαιδευτικών για το σκοπό, τα κριτήρια και τη μέθοδο αξιολόγησης.