Μεθοδολογικό πλαίσιο χωρικής ανάλυσης ατμοσφαιρικής ρύπανσης αστικών περιοχών με τη χρήση των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών : χωροθέτηση σταθμών μέτρησης στην πόλη του Βόλου

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής είναι σε πρώτη φάση, ο προσδιορισμός ενός μεθοδολογικού πλαισίου για την αποτίμηση και οπτικοποίηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία προέχεται από την κυκλοφορία των οχημάτων. Σε δεύτερο στάδιο, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, πραγματοποιείται η βέλτιστη χωροθέτηση σταθμών ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Στην επίτευξη του στόχου αυτού συμβάλλουν κατά κύριο λόγο τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (Γ.Σ.Π), μέσω της συνδυασμένης χρήσης χωρικής ανάλυσης και γεωστατιστικών εφαρμογών όσο και της εφαρμογής υποδειγμάτων χωροθέτησης - κατανομής. Στη συγκεκριμένη εργασία ως περιοχή μελέτης θεωρήθηκε ο δήμος Βόλου. Ως αντιπροσωπευτικός δείκτης της κυκλοφοριακά παραγόμενης ρύπανσης χρησιμοποιήθηκε ένας πρωτογενής ρύπος, όπως το μονοξειδίου του άνθρακα (CO). Αρχικά η περιοχή μελέτης χωρίστηκε σε τομείς και με τη βοήθεια του χωροθετικού πηλίκου υπολογίστηκε ο αριθμός των σημείων δειγματοληψίας ανά τομέα.. Στη συνέχεια με τη βοήθεια ενός φορητού καταγραφικού οργάνου και την εφαρμογή κατάλληλων δειγματοληπτικών μεθόδων προσδιορίστηκαν τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα σε συγκεκριμένους κόμβους του οδικού δικτύου. Με τα αποτελέσματα των μετρήσεων προσδιορίστηκαν τόσο οι ημερήσιες διακυμάνσεις όσο οι συνολικές συγκεντρώσεις CO για ολόκληρη την πόλη μέσω της χωρικής παρεμβολής (kriging). Οι τιμές του γεωστατιστικού μοντέλου λειτούργησαν στη συνέχεια σαν δεδομένα για τον υπολογισμό των βέλτιστων θέσεων χωροθέτησης σταθμών μέτρησης εφαρμόζοντας το υπόδειγμα ρ -διάμεσος σε συνδυασμό με ένα σταθμισμένο δείκτη χωρικής αλληλοσυσχέτισης ρύπανσης και πληθυσμού. Τέλος γίνεται αναφορά στις ιδιαιτερότητες της μεθοδολογίας και προτείνονται τρόποι για την αύξηση της ευελιξίας της, αλλά και διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορεί να λάβει το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης των πόλεων στο μέλλον.