Επίδραση της υπεριώδους UV-B ακτινοβολίας στο βαμβάκι

Abstract

Στο εισαγωγικό τμήμα της παρούσας εργασίας γίνεται αναφορά στην ηλιακή υπεριώδη-Β ακτινοβολία(υν-Β), την προέλευση αυτής (ρόλος του όζοντος), τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον. Αναφέρονται ακόμη οι παράγοντες που επηρεάζουν την ευαισθησία των φυτών στη UV-B, οι επιδράσεις της UV-B στη φυσιολογία φυτών και οι μηχανισμοί αυτοάμυνας των φυτών απέναντι στη UV-B, ιδιαίτερα όμως των φυτών βαμβακιού. Στη συνέχεια αναλύονται οι μετρήσεις που έδωσε το πείραμα από τις οποίες αποδεικνύονται οι αρνητικές επιπτώσεις της UV-B στο βαμβάκι που είναι μια καλλιέργεια με μεγάλη οικονομική σημασία για την Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια η UV-B ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της γης και είναι επιβλαβής για τα φυτά και τον άνθρωπο έχει αυξηθεί σημαντικά κι αυτό οφείλεται στη μείωση του στρώματος του στρατοσφαιρικού όζοντος. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να μελετηθούν οι επιπτώσεις της υψηλής ακτινοβολίας UV-B σε νεαρά φυτά βαμβακιού. Οι ποικιλίες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν Carmen, Midas, Millenium και Sandra. Νεαρά φυτά αυτών των ποικιλιών στο στάδιο των δύο πραγματικών φύλλων, εκτέθηκαν σε ακτινοβολία UV-B σε κλειστό θάλαμο για δυο, τέσσερις κι έξι ώρες για τέσσερις διαδοχικές ημέρες, ενώ φυτά μάρτυρες τοποθετήθηκαν σε θάλαμο με φίλτρο που αποτρέπει τη διείσδυση της UV-B, ώστε να γίνει σύγκριση. Παράμετροι που μετρήθηκαν ήταν το ύψος φυτού, η συγκέντρωση χλωροφύλλης, η φυλλική επιφάνεια και το υδατικό δυναμικό. Οι επιπτώσεις στα νεαρά φυτά βαμβακιού από την έκθεση στη UV-B ακτινοβολία ήταν αρνητικές στο ύψος, τη φυλλική επιφάνεια, τη περιεκτικότητα των φύλλων σε χλωροφύλλη και το υδατικό δυναμικό, ενώ παρατηρήθηκαν και ορατά συμπτώματα τοξικότητας από τη UV-B στα φύλλα. Η μείωση στο ύψος έφτανε μέχρι 18% σε σχέση με φυτά μάρτυρες, η μείωση της χλωροφύλλης ήταν από 14% μέχρι και 29%, μείωση του υδατικού δυναμικού από 8% μέχρι 54% και μείωση της φυλλικής επιφάνειας από 16% μέχρι 41%. Οσο αυξανόταν η διάρκεια έκθεσης από 2 στις 6 ώρες των φυτών στη UV-B τόσο δυσμενέστερες ήταν και οι επιπτώσεις στην αύξηση-ανάπτυξή τους. Οι επιπτώσεις ήταν διαφορετικές ανάλογα με την ποικιλία. Σύμφωνα με τ αποτελέσματα, η ανθεκτικότερη ποικιλία απ όσες μελετήθηκαν ήταν η Carmen.