Ο διευθυντής δημοτικού σχολείου υπό το πρίσμα του Συλλόγου Διδασκόντων

Abstract

Αυτή η έρευνα, που στηρίζεται σε τρεις μελέτες περίπτωσης (case studies), οι οποίες διεξήχθησαν σε ελληνικά δημόσια δημοτικά σχολεία, αναλήφθηκε με κύριο σκοπό να διερευνήσει τις αντιλήψεις των δασκάλων για τους/τις διευθυντές/ριες τους και το στυλ ηγεσίας τους. Η ερευνητική μας υπόθεση ήταν ότι η αποτελεσματικότητα ενός ηγέτη εξαρτάται (σε μεγάλο βαθμό) από τον τρόπο με τον οποίο άλλοι βλέπουν τον/την διευθυντή/ντρια ως ηγέτη. Όσον αφορά στην ερευνητική μεθοδολογία, οι εκπαιδευτικοί έλαβαν ένα ερωτηματολόγιο (το οποίο δανειστήκαμε από Pashiardis, 1999 και προσαρμόσαμε στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα) που περιελάμβανε 53 δηλώσεις, ομαδοποιημένες στις ακόλουθες εννέα περιοχές: σχολικό κλίμα, ηγεσία και διεύθυνση του σχολείου, ανάπτυξη προγραμμάτων, διεύθυνση προσωπικού, διοίκηση και οικονομική διαχείριση, μεταχείριση μαθητών, επαγγελματική ανέλιξη και επιμόρφωση, σχέσεις με τους γονείς και την κοινότητα και προσέγγιση στην επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων. Αφότου συλλέχθηκαν τα ερωτηματολόγια και υποβλήθηκαν σε στατιστική επεξεργασία, η ερευνήτρια επέστρεψε στο σχολείο για μια ημι-δομημένη συνέντευξη με τον/την διευθυντή/ρια. Οι περιοχές που συζητήθηκαν ήταν ανάλογες με εκείνες του ερωτηματολογίου, προκειμένου να μπορούν να γίνουν συγκρίσεις και να συναχθούν κάποια συμπεράσματα για τις πιθανές συγκλίσεις ή αποκλίσεις μεταξύ των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών και της αυτεπίγνωσης του/της διευθυντή/ριας. Τα αποτελέσματα είναι βασισμένα στις απαντήσεις των δασκάλων στο ερωτηματολόγιο και στη συνέντευξη με τον/την διευθυντή/ρια. Γενικά, από τα αποτελέσματα φαίνεται ότι υπάρχουν περιοχές στις οποίες διαπιστώθηκε σύγκλιση και κάποιες στις οποίες διαπιστώθηκε απόκλιση μεταξύ των αντιλήψεων των εκπαιδευπκών και της αυτο-αντίληψης του/της διευθυντή/ριας. Επίσης, φάνηκε ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν γενικά μια θετική στάση απέναντι στους/στις διευθυντές/ριες τους, αλλά υπάρχουν κάποιες περιοχές στις οποίες χρειάζεται να βελτιωθούν, όπως: διεύθυνση προσωπικού, επαγγελματική ανέλιξη και επιμόρφωση και σχέσεις με τους γονείς και την κοινότητα. Επιπλέον, η γραφειοκρατική και ιδιαίτερα συγκεντρωτική δομή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος αποδεικνύεται ατελέσφορη και πρέπει να εγκαταλειφθεί. Ακόμη, οι διευθυντές/ριες πρέπει να εκπαιδευθούν σε θέματα εκπαιδευτικής διοίκησης και να τους δοθούν κίνητρα για αυτο-βελτίωση. Τέλος, σημειώνουμε ότι αυτού του είδους η έρευνα, μέχρι τώρα, χαρακτηρίζεται από τη σπανιότητά της στον ελλαδικό χώρο.