Η υδατοκατανάλωση των καλλιεργειών στο Ν. Λάρισας

Abstract

Η Θεσσαλική πεδιάδα αποτελεί την μεγαλύτερη ενιαία περιοχή της χώρας, έχει έκταση περί τα 5.140.000 στρέμματα από τα οποία 4.000.000 είναι καλλιεργήσιμα, και 2.500.000 - 3.000.000 αρδεύσιμα κατά διαφόρους μελετητές. Για την άρδευση των εκτάσεων αυτών απαιτούνται περί τα 1,2 έως 1,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Πριν από μερικά χρόνια οι γνώμες ήταν διχασμένες για την επάρκεια του υδατικού δυναμικού (υπόγεια νερά, ποταμοί, πηγές, φράγματα) για την κάλυψη όλων των αναγκών του Θεσσαλικού κάμπου. Σήμερα που ο υπόγειος ορίζοντας έχει κατέβει σημαντικά οι ανάγκες αυτές γίνονται περισσότερο αισθητές στις αρδεύσεις, και το πρόβλημα του υδατικού ισοζυγίου είναι ιδιαίτερα οξύ. Προϋπόθεση υπολογισμού του όγκου του νερού που απαιτείται για άρδευση, είναι η εκτίμηση της ποσότητας που χάνεται λόγω εξάτμισης από το έδαφος και μέσω της διαπνοής από το φυτό. Τα ανωτέρω στο σύνολο τους αποτελούν την εξατμισοδιαπνοή. Στόχος της παρούσης πτυχιακής διατριβής είναι ο υπολογισμός των απαιτήσεων σε νερό των καλλιεργειών του Νομού Λαρίσης οι οποίες ποτίζονται από αρδευτικά δίκτυα δικαιοδοσίας ΓΟΕΒ. Για τον σκοπό αυτό έγινε μία απογραφή των μετεωρολογικών δεδομένων 22 ετών, από 5 μετεωρολογικούς σταθμούς του νομού οι οποίοι βρίσκονται στη Λάρισα, Λιβάδι, Σκοπιά, Γιάννουλη, και Σωτήριο. Κατ'αρχήν εκτιμήθηκε η μέση ημερήσια βασική εξατμισοδιαπνοή όλης της χρονοσειράς σε κάθε σταθμό με τη τροποποιημένη μέθοδο του Penman κατά FAO-24 (Doorenbos and Pruit, 1977, Παπαζαφειρίου, 1984). Οι κλιματολογικές παράμετροι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν η μέση θερμοκρασία του κάθε μήνα ( Tmean) °C , η μέση σχετική υγρασία του κάθε μήνα (RH mean) %, η μέγιστη σχετική υγρασία του μήνα (RHmax), η ταχύτητα του ανέμου (U) Km/day, οι συνολικές ώρες ηλιοφάνειας του κάθε μήνα Hsun (h/month) και η μέση μηνιαία βροχόπτωση Rain mean (mm/month). Η μέση ημερήσια βασική εξατμισοδιαπνοή, καθώς και οι μέσες μηνιαίες τιμές της βροχόπτωσης δόθηκαν σε χάρτες υπό μορφή καμπύλών ισοεξατμισοδιαπνοής και ισόβροχων. Οριοθετήθηκαν τα 9 αρδευτικά δίκτυα του Ν.Λαρίσης επάνω στους χάρτες και υπολογίστηκε η μέση τιμή της βασικής εξατμισοδιαπνοής ΕΤϊ και της βροχής για κάθε ένα από αυτά. Στη συνέχεια υπολογίσθηκε η πραγματική εξετμισοδιαπνοή της αρδευτικής περιόδου για κάθε αρδευτικό δίκτυο και κάθε καλλιέργεια με τη βοήθεια των μηνιαίων φυτικών συντελεστών. Εκτιμήθηκαν οι καθαρές ανάγκες σε νερό και τέλος υπολογίσθηκαν οι συνολικές ανάγκες από την πλέον πρόσφατη κατανομή των καλλιεργειών κατά αρδευτικό δίκτυο όπως αυτή καταγράφηκε στους πίνακες Α2 από την περιφερειακή διεύθυνση Λάρισας για το έτος 1994. Ο συνολικός όγκος νερού που καταναλώθηκε από τις καλλιέργειες που ποτίζονται από δίκτυα δικαιοδοσίας ΓΟΕΒ κατά το παραπάνω έτος, υπολογίσθηκε ίσος με 102490000 πι3 για άρδευση έκτασης 241499 στρεμμάτων, δηλαδή η υδατοκατανάλωση ανέρχεται σε 424πι3/στρέμμα.