Βιολογία 4 ειδών βλήτου (Amaranthus spp.) και ευαισθησία στο clomazone σε καλλιέργεια βαμβακιού

Abstract

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια απόπειρα διερεύνησης των συνθηκών βλάστησης σε ελεγχόμενες συνθήκες (βλαστητήριο) 4 ειδών βλήτου, του άσπρου, πλαγιαστού, στικτού και τραχύ βλήτου και του βαθμού ελέγχου τους από το ζιζανιοκτόνο clomazone. Ακόμα μελετήθηκε αν και σε ποιο βαθμό η αύξηση του βαμβακιού επηρεάζεται από το ζιζανιοκτόνο. Τα πειράματα έγιναν στον αγρό και στο εργαστήριο το 2003. Τα πειράματα ελέγχου με το ζιζανιοκτόνο έγιναν στον αγρό και στα φυτοδοχεία. To clomazone δοκιμάσθηκε σε 3 δόσεις 28,8, 36 και 43,2g δο/στρ (80, 100 και 120mL σκευάσματος/στρέμμα) και 2 χρόνους εφαρμογής προσπαρτικά με ενσωμάτωση (ΡΡΙ) και προφυτρωτικά σε συνδυασμό με άρδευση που ακολούθησε την εφαρμογή (PRE+Αρδ). Συνολικά με τον μάρτυρα μελετήθηκαν οι εξής 7 επεμβάσεις: 1: 28,8g δο/στρ ΡΡΙ, 2: 28,8g δο/στρ PRE+Αρδ, 3: 36g δο/στρ ΡΡΙ, 4: 36g δο/στρ PRE+Αρδ, 5: 43,2g δο/στρ ΡΡΙ, 6: 43,2g δο/στρ PRE+Αρδ και 7: μάρτυρας. Στον αγρό πάρθηκαν 2 παρατηρήσεις στις 34 και 51 μέρες μετά την επέμβαση με το ζιζανιοκτόνο (MAE), για τον επί τοις εκατό έλεγχο σε σχέση με το μάρτυρα. Ο καλύτερος έλεγχος παρατηρήθηκε στο τραχύ και το στικτό βλήτο με 70 και 65% αντίστοιχα. Μεγαλύτερος ήταν ο έλεγχος όπου έγινε προφυτρωτική με άρδευση εφαρμογή του ζιζανιοκτόνου, ειδικά στις υψηλότερες δόσεις. Το πείραμα επαναλήφθηκε σε φυτοδοχεία στο εργαστήριο 2 φορές. Η συλλογή των παρατηρήσεων έγινε για το 1° πείραμα στις 17 και 34 MAE και για το 2° στις 15 και 30 MAE. Το ζιζανιοκτόνο κατάφερε να ελέγξει όλα τα είδη βλήτου σε ποσοστά άνω του 75% φτάνοντας και στο 100% για τα άσπρο, πλαγιαστό και στικτό. Και στα φυτοδοχεία παρατηρήθηκε αυξημένη αποτελεσματικότητα της προφυτρωτικής εφαρμογής με άρδευση (PRE+Αρδ) του clomazone και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι στον αγρό. Ακόμη και η μικρότερη δόση PRE+Αρδ παρείχε μεγαλύτερο έλεγχο (100% για το πλαγιαστό και 87% για το τραχύ) και από την μεγαλύτερη δόση ΡΡΙ (67% για το πλαγιαστό και για το τραχύ) 34 MAE στο 1° πείραμα. Η εκλεκτικότητα-επίδραση του clomazone στην αύξηση του βαμβακιού εκτιμήθηκε με το χλωρό-ξηρό του βάρος σε σχέση με το μάρτυρα. Το χλωρό-ξηρό βάρος βαμβακιού δεν επηρεάστηκε σημαντικά σε καμία δόση ή χρόνο εφαρμογής του clomazone. Ελάχιστα συμπτώματα φυτοτοξικότητας στο βαμβάκι παρατηρήθηκαν στις δόσεις 36 και 43,2g δο/στρ όπου έγινε PRE+Αρδ εφαρμογή στο 1° πείραμα και στις ίδιες δόσεις όπου έγινε ΡΡΙ εφαρμογή στο 2° πείραμα. Το πείραμα για τις συνθήκες βλάστησης σε ελεγχόμενες συνθήκες επαναλήφθηκε 2 φορές σε βλαστητήρια στο εργαστήριο. Η βλαστικότητα των σπόρων των 4 ειδών βλήτου αξιολογήθηκε σε 3 θερμοκρασίες 15, 21 και 28°C και 2 φωτοπεριόδους συνεχές σκοτάδι (24h σκοτάδι) και 16 ώρες φως και 8 ώρες σκοτάδι (16h φως και 8h σκοτάδι). Συνολικά αξιολογήθηκαν 6 διαφορετικές συνθήκες που ήταν: 1: 15°C + 24h σκοτάδι, 2: 15°C + 16h/8h φως/σκοτάδι, 3: 21°C + 24h σκοτάδι, 4: 21°C + 16h/8h φως/σκοτάδι, 5: 28°C + 24h σκοτάδι και 6: 28°C + 16h/8h φως/σκοτάδι. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με 2 τρόπους: 1) Την διαφοροποίηση της βλάστησης ενός είδους στις 6 διαφορετικές συνθήκες 2) Την σύγκριση της βλάστησης των 4 ειδών σε κάθε μία από τις συνθήκες ξεχωριστά. Από τον 1° τρόπο ανάλυσης βρέθηκε ότι οι καλύτερες συνθήκες βλάστησης για το άσπρο (18%) και το πλαγιαστό βλήτο (8%) ήταν στους 21°C με φως και χωρίς φως αντίστοιχα. Το στικτό βλήτο έδωσε τη μεγαλύτερη βλάστηση (87%) στους 28°C και απουσία φωτός και η βλαστικότητά του ακολούθησε την αύξηση της θερμοκρασίας. Η βλάστηση του τραχύ βλήτου ευνοήθηκε σε όλες τις συνθήκες αλλά το μέγιστο ποσοστό βλάστησης των σπόρων του (97%) παρατηρήθηκε σε θερμοκρασία 28°C και συνεχές σκοτάδι. Από τον 2° τρόπο ανάλυσης αναδείχθηκε η μεγάλη βλαστική ικανότητα των σπόρων του τραχύ βλήτου (18 έως 97%) έναντι των άλλων ειδών σε όλες τις συνθήκες που εξετάστηκαν. Ακολούθησε το στικτό με ποσοστά βλάστησης (0 έως 87% ανάλογα με τις συνθήκες) έναντι (0 έως 18%) των δύο άλλων ειδών. Το άσπρο βρέθηκε να υπερτερεί του πλαγιαστού σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 15°C και όπου το φως έκανε αισθητή την παρουσία του. Το πλαγιαστό βλήτο παρουσίασε χαμηλά ποσοστά βλάστησης σε όλες τις συνθήκες. Σε θερμοκρασία 15°C και παρουσία φωτός και τα 4 είδη ανέστειλαν ή περιόρισαν σημαντικά την βλάστηση των σπόρων τους (άσπρο, πλαγιαστό, στικτό 0% και τραχύ 18%). Πρόκειται μάλλον για τις πιο δυσμενείς συνθήκες βλάστησης από αυτές που εξετάσθηκαν.