Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για την ανάπτυξη κριτικού γραμματισμού σε μαθητές της Α' λυκείου στο μάθημα της αγγλικής γλώσσας : αξιοποιώντας το graphic novel "Persepolis"

Abstract

Στο πλαίσιο της Κριτικής Παιδαγωγικής και της Παιδαγωγικής των Πολυγραμματισμών, βασικός στόχος της εκπαίδευσης του σύγχρονου σχολείου είναι η καλλιέργεια του κριτικού γραμματισμού των μαθητών/τριών αξιοποιώντας στην τάξη πολυτροπικά κείμενα όπως τα graphic novels. Σ’ αυτό, λοιπόν, το πλαίσιο εντάσσεται η παρούσα έρευνα στόχος της οποίας είναι η ανάπτυξη και εφαρμογή εκπαιδευτικού υλικού για την καλλιέργεια κριτικού γραμματισμού στους μαθητές/τριες της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας αξιοποιώντας διδακτικά το graphic novel Persepolis. Ειδικότερα, η παρούσα έρευνα στοχεύει: α) στην καλλιέργεια του κριτικού γραμματισμού των μαθητών/τριών και στην κριτική διερεύνηση ζητημάτων φύλου, πολιτισμικής ταυτότητας και θρησκείας, β) στην αποκωδικοποίηση του οπτικού κειμένου του Persepolis, γ) στη σε βάθος κατανόηση και χρήση των δομών της Αγγλικής γλώσσας. Η παρούσα έρευνα αποτελεί εκπαιδευτική παρέμβαση στο μάθημα της Αγγλικής σε μαθητές/τριες της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου του Γυμνασίου - Λ.Τ. Κρανέας Ελασσόνας. Η εφαρμογή της διήρκησε 9 διδακτικά δίωρα (Μάρτιος - Απρίλιος 2012) και βασίστηκε σε εκπαιδευτικό υλικό που αναπτύχθηκε. Τα δεδομένα της έρευνας αντλήθηκαν από ερωτηματολόγια και πίνακες που συμπλήρωσαν οι μαθητές/τριες, από την ανάλυση των προσωπικών ημερολογίων και των κειμένων επιχειρηματολογίας και αναστοχασμού που ανέπτυξαν οι μαθητές/τριες, από την παρατήρηση των συζητήσεων στην τάξη και τις σημειώσεις πεδίου της καθηγήτριας, καθώς και από το προσωπικό ημερολόγιο της καθηγήτριας-ερευνήτριας. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το μεθοδολογικό παράδειγμα της ποιοτικής ανάλυσης περιεχομένου (Qualitative Inhaltsanalyse) του Ph. Mayring. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας ενθαρρύνουν την ενσωμάτωση πρακτικών κριτικού γραμματισμού στην τάξη καθώς οι μαθητές/τριες διερεύνησαν με επιτυχία την ιδεολογική διάσταση των κοινωνικά κατασκευασμένων κειμένων, προσέγγισαν κριτικά ζητήματα φύλου, πολιτισμικής ταυτότητας και θρησκείας, αμφισβήτησαν τα σχετικά στερεότυπα, προέβαλλαν εναλλακτικές οπτικές και ενεπλάκησαν σε κριτικές συζητήσεις σχετικά με το προσωπικό, κοινωνικό και πολιτισμικό υπόβαθρό τους. Επίσης, καλλιέργησαν δεξιότητες αποκωδικοποίησης οπτικού κειμένου καθώς και δεξιότητες χρήσης της Αγγλικής γλώσσας. Η παρούσα έρευνα κινητοποίησε ιδιαίτερα τους μαθητές/τριες και αποδεικνύει ότι τα graphic novels αποτελούν σημαντικό παιδαγωγικό εργαλείο στην τάξη για την καλλιέργεια του κριτικού γραμματισμού των μαθητών/τριών. Τέλος, παρουσιάζονται οι προκλήσεις, οι περιορισμοί αλλά και οι προοπτικές που συνδέονται με την ενσωμάτωση πρακτικών κριτικού γραμματισμού στην τάξη.